بررسی تجمع فلزات سنگین در گیاه نعناع آبیاری شده با فاضلاب: یک بررسی نظام‌مند و متاآنالیز

زمینه و هدف: امروزه بحران کم آبی، باعث استفاده مجدد از فاضلاب در بخش کشاورزی شده است. وجود آلاینده ‌هایی همچون فلزات سنگین در فاضلاب، منجر به تجمع آنها در سبزیجات شده که سرانجام به مصرف کننده منتقل و اثرات جبران ناپذیری بر سلامت وی به دنبال خواهد داشت. بنابراین مطالعه حاضر با هدف مروری سیستماتیک همراه با متاآنالیز تجمع فلزات سنگین در گیاه نعناع آبیاری شده با فاضلاب انجام شد.روش بررسی: مقالات مرتبط از پایگاه‌هایی نظیر sid، magiran، iranmedex، irandoc، embase، medline،pubmed ، web of science، scopus و google scholar‌ بین سال های 1982 تا 2019 گردآوری و داده ‌های مورد نیاز استخراج شد. سپس به‌علت ناهمگنی مطالعات وارد شده در پژوهش، مدل اثرات تصادفی جهت تحلیل آنها با استفاده از نرم افزار stata 14 به‌کار گرفته شد. همچنین خطر غیر سرطان‌ زایی برای رده‌های سنی کودکان و بزرگسالان مورد ارزیابی قرار گرفت. یافته‌ها: طبق نتایج جستجو، 1693 مقاله تا ابتدای سال 2019 وارد فرایند بررسی و در نهایت 12 مقاله وارد پژوهش شدند. طبق نتایج متاآنالیز، ترتیب فلزات بر حسب غلظت (mg/kg) عبارت بودند از: روی > نیکل > کروم > مس > سرب > کادمیوم. همچنین طبق نتایج ارزیابی خطر غیر سرطان‌ زایی، مصرف نعناع اثرات سلامت قابل توجهی برای گروه سنی کودکان نسبت به بزرگسالان به‌خصوص در کشور‌های هندوستان و پاکستان نشان داد. نتیجه گیری: استفاده مجدد از فاضلاب در بخش کشاورزی منجر به افزایش غلظت فلزات در گیاهانی همچون نعناع شده که احتمال خطر غیر سرطان‌زایی در گروه‌های سنی بخصوص کودکان را بالا برده است. و لذا توصیه می‌شود پایش مداوم منابع آبیاری، خاک و گیاهان مانع انتقال این آلاینده‌ ها به چرخه غذایی انسان شود.

Investigation of heavy metals in mint plants irrigated by wastewater: a systematic review and meta-analysis

Background and Objective: Nowadays, water shortage crisis leads to wastewater reuse in agriculture sector. The presence of pollutants such as heavy metal in wastewater results in the accumulation of them in vegetables, and it will finally be transferred to consumers and will have irreversible effects on their health. Therefore, the present study was performed to do a systematic review along with metaanalysis on heavy metal accumulation in mint plant that is irrigated with wastewater.Materials and Methods: Related articles were collected from databases like SID, Magiran, Iranmedex, IranDoc, Embase, Medline, PubMed, Web of Science, Scopus, and Google scholar between 1982 and 2019 and the required data were extracted. Then, due to the heterogeneity of studies entered in the research, a random effect model was applied to analyze them using STATA 14 software. Noncarcinogenic risk was assessed for children and adults.Results: According to the search results, 1693 articles were entered in the review process until the beginning of 2019 and finally only 12 articles were included in the research. According to the results of the metaanalysis, the order of the metals based on concentration (mg/kg) were: Zn > Ni > Cr > Cu > Pb > Cd. Also, based on the noncarcinogenic risk assessment results, mint consumption showed a significant health effects on children age group compared to adults, especially in India and Pakistan. Conclusion: wastewater reuse in agriculture sector leads to increase concentration of metals in vegetables like mint. This increased the risk of noncarcinogenicity in the age groups, especially children. Therefore, it is recommended that continuous monitoring of irrigation sources, soils, and vegetables is done to prevent the transmission of these pollutants to the human food cycle.