بررسی میزان برخی فلزات سنگین در علوفه مراتع ساحلی استان بوشهر (مطالعه موردی: شهرستان تنگستان)

زمینه و هدف: علوفه مرتعی در بسیاری از کشورها منبع اصلی خوراک گوسفند و بز بوده و غلظت فلزات سنگین در این گیاهان بسیار مهم است. همچنین استان بوشهر به‌علت همجواری با خلیج فارس، وقوع جنگ های مختلف و وجود منابع مختلف نفت و گاز تحت تاثیر آلودگی زیست محیطی قرار دارد. محیط زیست و مراتع استان نیز در معرض این آلودگی ها بوده که این علوفه ها مورد تعلیف دام های مختلف قرار می گیرند. بنابراین اطلاع از وضعیت ترکیبات و سلامتی علوفه های مرتعی کمک زیادی به کارشناسان در مورد سالم بودن گوشت و شیر حیوانات چراکننده بر روی این مراتع خواهند داشت. روش بررسی: براساس مساحت مراتع و تعداد دام موجود در نوار ساحلی، دو منطقه مرتعی باشی و رستمی انتخاب و از علوفه آنها به صورت تصادفی نمونه‌ برداری شد. نمونه برداری از گیاهان در سه مرحله چرا (اول، وسط و آخر فصل چرا) انجام گردید. نمونه ها در سایه خشک، سپس با هم مخلوط و آسیاب شده و به آزمایشگاه ارسال شدند. یافته ها: نتایج نشان داد میانگین عناصر سرب، کبالت، کادمیوم و کروم به‌ترتیب، 0/30،0/15، 0/017 و ppm 3/73 ماده خشک در کل مراتع بود. تفاوت معنی داری در میزان عنصر کبالت در دو منطقه مورد مطالعه مشاهده گردید و میزان بقیه عناصر تفاوت معنی داری نداشتند. مقدار عنصر کادمیوم در مراحل مختلف چرا تفاوت معنی داری نشان داد طوری‌که غلظت آن در مرحله اول چرا بیشترین بود. نتیجه گیری: به طور کلی غلظت این عناصر در علوفه مراتع ساحلی منطقه تنگستان استان بوشهر در سطح قابل مجاز برای حیوانات چراکننده بوده و خطر کمبود یا مسمومیت برای دام ها وجود نداشته و بنابراین برای سلامتی انسان خطری ندارد.

Survey of some heavy metals in forage of coastal rangelands of Bushehr province (Case study: Tangestan city)

Background and Objective: Rangeland forage is the main source of feed for sheep and goats in many countries and the concentration of heavy metals in these plants is very important. Bushehr province is also affected by environmental pollution due to its proximity to the Persian Gulf, the occurrence of different wars and the existence of different oil and gas resources. The environment and rangelands, which feed on various livestock, are also exposed to these contaminants. Therefore, knowing the composition of the compounds and health of grassland forages will greatly help experts to better understand the health of meat and milk of animals that graze on these pastures.Materials and Methods: Based on the rangeland area and the number of livestock in the coastal strip, two rangelands of Bashi and Rostami were selected and their grassland forage was randomly sampled. Plants were sampled at three grazing stages (first, middle and end of grazing season). Samples were dried in shade, then mixed and milled and sent to the laboratory.Results: The results showed that the average of lead, cobalt, cadmium and chromium were 0.30, 0.15, 0.017 and 3.73 mg/kg dry matter in total rangeland, respectively. Significant differences were observed in the amount of cobalt element in the two study areas and the amount of other elements was not significantly different. The amount of cadmium was significantly different in the various stages of grazing, with the highest concentration in the first stage of grazing.Conclusion: In general, the concentrations of these elements in the fodder of coastal rangelands of Tangestan area of Bushehr province were at permissible level for grazing animals. No risk of shortage or poisoning for the animals was observed and hence no danger to human health.