ارزیابی ریسک اکولوژیک و سلامت آلکیل بنزن سولفانات های خطی (las) در آب سد درودزن (فارس)

زمینه و هدف: امروزه آلکیل بنزن سولفانات خطی (las) کاربرد زیادی در تولید انواع شوینده ها دارد. هدف از مطالعه حاضر ارزیابی همزمان خطر سلامت و خطر اکولوژیک این آلاینده در آب سد درودزن برای ارگانیسم های هدفی همچون ماهی ها و دافنی است.روش بررسی: با توجه به هدف تحقیق و براساس محدودیت های موجود، در شهریورماه 1397 از 7 ایستگاه انتخاب شده براساس کانون آلودگی در سد درودزن تعداد 21 نمونه آب برداشت شد و پارامترهای کیفی آب شامل دما، اسیدیته (ph)، اکسیژن محلول (do)، پتانسیل اکسایش و کاهش (orp)، کل جامدات محلول (tds)، هدایت الکتریکی (ec) براساس روش استاندارد در محل سنجش شد. مقدار آلکیل بنزن سولفانات خطی (las) پس از انتقال نمونه ها به آزمایشگاه با استفاده از روش بهینه شده متیلن بلو اندازه گیری شد. سپس ارزیابی خطر اکولوژیک و سلامت با محاسبه شاخص rq (شاخص ریسک) انجام شد.یافته ها: نتایج نشان داد که میانگین پارامترهای ph برابر با 8/84، ec برابر با µs/cm 732/19، tds، شوری و do به ترتیب برابر با mg/l 482/90، 366/61 و 6/87 بود. بیشترین و کمترین غلظت las به ترتیبmg/l 0/039 و 0/005 بود. همچنین نتایج نشان داد که ارتباط معنی داری بین غلظت las و ph وجود دارد. نتایج ارزیابی خطر نشان داد که شاخص ریسک سلامت در تمامی ایستگاه ها کمتر از مقدار 0/1 است. در صورتی که شاخص ریسک اکولوژیک به جزء در ایستگاه شماره 7 در سایر ایستگاه ها در طبقه با ریسک کم قرار دارد.نتیجه گیری: به طور کلی نتایج نشان می دهد که شاخص rq در آب سد درودزن در محدوده مناسب و در طبقه با ریسک کم قرار دارد. لذا لازم است که به منظور رسیدن به قطعیت در ارتباط با شرایط بهینه آب سد از نظر اکولوژیکی و سلامت مطالعات طولانی مدت در این زمینه انجام شود.

Ecological and health risk assessment of linear alkylbenzene sulfonates in Doroodzan Dam (Fars)

Background and Objective: Nowadays linear alkyl benzene sulfanate (LAS) is widely used in the production of various detergents. The purpose of this study was to assess the health and ecological hazards of this pollutant on target organisms such as fish and daphnia in the Doroodzan Dam water.Materials and Methods: According to the research objective and given existing restrictions, 21 water samples were collected in September 2018 from 7 selected stations based on the source of contamination in Doroodzan dam. Water quality parameters including pH, Dissolved Oxygen (DO), potential Redox (ORP), Total dissolve solid (TDS) and Electrical conductivity (EC) was measured at the site. The amount of linear alkyl benzenesulfonate (LAS) was measured using an optimized methylene blue method after transferring samples to the lab. Then ecological and health risk assessment was performed by calculating the RQ index (risk index).Results: The results showed that the mean of pH, EC, TDS, salinity and DO were 8.88, 732.19 µs/cm, 482.49, 366.16 and 6.87 mg/L, respectively. The highest and lowest concentrations of LAS were 0.039 and 0.055 mg/L, respectively. The results also showed that there is a significant relationship between LAS concentration and pH. The results of the risk assessment showed that the health risk index in all stations is less than 0.1, while the ecological risk index except at station 7, are in low risk level.Conclusion: In general, the results show that the RQ index in the Droodzan Dam water is in appropriate range and in the low risk level. Therefore, it is necessary to conduct longterm studies in this field to ensure the persistence of optimal water conditions in the dam ecologically and healthwise.