ارزیابی ریسک غیرسرطان‌زایی فلزات سنگین جیوه و مس در گرد و غبار سطحی خیابان‌های شهر زاهدان

زمینه و هدف: گرد و غبار خیابان یک عامل مهم آلودگی شهری است که حاوی ذرات معلق و فلزات سنگین هستند. با توجه به این که در حال حاضر، بیش از نیمی از جمعیت جهان در محیط شهری زندگی می کنند لذا این مطالعه با هدف ارزیابی ریسک غیر سرطان زایی ناشی از فلزات جیوه (hg) و مس (cu) در گرد و غبار های سطحی خیابان های شهر زاهدان انجام شد.مواد و روش ها: نمونه برداری از گرد و غبار خیابان های شهر زاهدان انجام شد و پس از آماده سازی نمونه ها، جهت تعیین غلظت فلزاتhg و cu ، نمونه ها به دستگاه icpms تزریق شد و با توجه به نتایج غلظت فلزات به دست آمده، نسبت خطر) (hq و شاخص خطر غیر سرطان زایی (hi) ناشی از فلزات فوق محاسبه شد. یافته ها: نتایج مطالعه نشان داد که مقدار نسبت خطر جیوه و مس برای کودکان و بزرگسالان کمتر از یک است. به طور کلی نسبت خطر برای مس و جیوه برای بزرگسالان از روند >hqvapour hqingestion > hqdermal>hqinhalation و برای کودکان >hqingestion>hqdermal>hqinhalation hqvapour پیروی کرد. شاخص خطر غیر سرطان زایی (hi) برای کودکان و بزرگسالان کمتر از یک بود. نتیجه گیری: مقادیر شاخص نسبت خطر نشان داد که برای کودکان، استنشاق بخارات جیوه مسیر اصلی مواجهه با فلز جیوه است در صورتی که برای بزرگسالان، مسیر دهانی راه اصلی مواجهه با فلز جیوه و مس است. در حال حاضر مقدار شاخص خطر غیرسرطان زایی کمتر از سطح ایمن (hi<1) است.