مطالعۀ مفهوم ادبیت در نظریۀ معناسبک‌شناسی

نظریۀ معناسبک شناسی یکی از متاخرترین رویکردهای نظریۀ دریافت است که تاکنون در ایران ناشناخته باقی مانده است. ژرژ مولینیه (1944 2014م) در سال 1993م برای اولین بار این نظریه را مطرح کرد. در این مقاله، به منظور شناخت جایگاه این رویکرد در نظریۀ ادبی به مطالعۀ مفهوم ادبیت، بنیادی ترین مفهوم تشکیل دهندۀ آن، می پردازیم. ابتدا سیر تحولی نگرش های گوناگون به این مفهوم را ازنظر می گذرانیم و از این رهگذر، برخی تفاوت های اساسی این رویکرد با سایر رویکردهای معطوف به ادبیت را بیان می کنیم؛ سپس عناصر پایه ای نظریۀ معناسبک شناسی را توضیح می دهیم و در ادامه می کوشیم به این سوالات پاسخ دهیم: از دیدگاه این نظریه، چه متنی ادبی به شمار می رود و معیارهای ادبیت متن کدام اند؟ چه عاملی باعث می شود در میان متون ادبی، اثری فاخر و اثری نازل شمرده شود؟