اندیشۀ انتقادی و بیان آیرونیک در «بیان نامۀ وارثان زمین»

پس از سقراط و افلاطون بحث های فراوانی در مورد آیرونی صورت گرفته اما تاکنون تعریف واحدی که حد و مرز آن را مشخص کند انجام نشده است، اما تمامی محققان بر این نکته اتفاق نظر دارند که آیرونی با نوعی پنهان کاری مطلبی را برخلاف نظر حقیقی شاعر ارائه می دهد. آیرونی در واقع نوعی از نگاه و جهان بینی است که صناعات ادبی دیگری چون کنایه، هجو، طعنه، تضاد و پارادوکس را نیز در درون خود جای داده است. آیرونی به شکل متمایزی خنده و گریه را به هم پیوند می دهد چنانکه سایر شگردهای ادبی از انجام آن ناتوانند. مقاله پیش رو معرفی واصف باختری یکی از شاعران معاصر افغانستان است که به شکل چشمگیری از شگرد آیرونی استفاده کرده است، واصف در منظومۀ »بیان نامۀ وارثان زمین « صدای دردها و آمال مردم افغانستان است که دچار دگم اندیشی و جزمیت ویرانگر حاکمیت طالبان شده است، او در این منظومه با درآمیختن عواطف متناقض و نگاهی آیرونیک به بیان مسایل اجتماعی، فرهنگی و عقیدتی افغانستان می پردازد. این مقاله با تحلیل آیرونی های این منظومه نشان می دهد تا چه اندازه شاعر در بیان وضعیت تاریخی، سیاسی و اجتماعی کشور خود با موفقیت از شگرد آیرونی بهره برده و شعر آیرونیک خود را به یکی از مصادیق موفق شعر معاصر فارسی در افغانستان تبدیل کرده است.

Critical notion and ironic discourse in “announcement of earth’s Inheritance”

Irony after the Socrates and Plato onward has created too many subjects but still there is not a general consent about the definition of it which could specify it. But all the scholars agree that irony presents kind of concealment which is something against the real idea of the poet. Irony is an overview of the world which from one hand consists of literary words such as: allegory, satire, sarcasm, scorn, paradox and criticism and from other hand it can tie two opposite sentiment of laughing and crying in a way that no other literary devices can do such a thing. In this way Bakhtari who is considered as one of the successful poets had used irony in his poetry as a skillful poet in a way that it both reflects the above mentioned literary devices and laughing and crying sentiments too. This paper tries to analysis the ldquo;announcement of earth rsquo;s Inheritance rdquo; which is the only collection of Bakhtari and shows the real life pain and problems of Afghanistan people who lost their lives and were under the presure of Taliban government. Bakhtari by reconciliation of the opposits and by an ironic look at the social, cultural, and religious issues shows how much the poet can be successful in using irony as a device to criticize social and political status of Afghanistan.