نقش وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در فرایند شکل‌گیری و حیات موسسات مدیریت جمعی حقوق در ایران با الهام از حقوق فرانسه

تاسیس سازمان های مدیریت جمعی در نظام حقوقی ایران برای اولین بار در لایحه قانون جامع حقوق مالکیت ادبی ـ هنری و حقوق مرتبط که توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تدوین و به دولت پیشنهاد شده، پیش بینی شده است. با توجه به فقدان سابقه تقنینی در خصوص موضوع و همچنین عدم فعالیت عملی این موسسات یا موسساتی با کارکرد مشابه در کشور و به ویژه به دلیل اهمیتی که این موسسات در تجاری کردن آثار و اشیای موضوع حقوق مرتبط دارند، لازم است چارچوب این موسسات و نحوه عملکردشان از حیث قانونی تعیین شود. از آنجا که این موسسات مدیر اجرایی پدیدآورندگان آثار هستند که وزارت فرهنگ در کشور ما متولی اصلی حمایت از آن هاست، ضروری است نقش این دستگاه حاکمیتی در تاسیس و شکل گیری، انحلال و به ویژه نظارت بر عملکرد آن ها ترسیم گردد. این امر تنها از طریق بررسی تطبیقی تجارب کشورهای دارای سابقه در این موضوع و بهره گیری از مقررات قانونی آن ها میسر است. به دلیل نزدیکی سیستم قانونی ما با سیستم فرانسوی، در این تحقیق به چگونگی تاسیس و نحوه عملکرد این موسسات در فرانسه می پردازیم و با تاسی از آن برخی وظایف و اختیارات وزارت فرهنگ را در این باره برمی شماریم.

Role of Ministry of Culture and Islamic Guidance in the Process of Establishment and Functions of Collective Management Organizations with the Use of the Experience from the French Legal System

The establishment of collective management organizations (CMO) has been envisaged in draft of comprehensive act for protection of literary and artistic ownership and related rights by the Ministry of Culture and Islamic Guidance of Iran. At the moment, no such organizations or similar institutions exist in Iran. Due to the lack of legislative background as well as lack of practice of such organizations, and particularly due to the importance of CMOs in commercialization of the works that are subject to copyright and related rights, it is necessary that their structures and functions are determined by law. Since CMOs manage the rights of the creators and the Ministry is the authority to provide the protection for the right holders, it is essential that the role of the Ministry of culture and Islamic guidance is clarified in connection with the establishment, structures and functions of CMOs. In this context, the experience of the states such as France because of their similarities with the Iranian legal system is of particular importance. This article tries to examine the establishment process, structures and functions of CMOs in France and analyze their implications to ministry of Culture and Islamic Guidance of Iran.