مطالعه تطبیقی اهدای جنین از منظر فقه و حقوق پزشکی

با تولد اولین نوزاد ناشی از لقاح خارج رحمی در سال 1978م.، آگاهی مردم از روش‌های جدید درمان ناباروری افزایش یافت. به کارگیری این تکنیک‌ها امید را برای گروهی از زوج‌ها ـ که پیش از آن تصور می‌کردند هرگز صاحب فرزند نمی‌شوند ـ به ارمغان آورد. از جمله این روش‌ها، اهدای تخمک، اسپرم و جنین است که به عنوان «باروری جایگزین» و یکی از راه‌های موفق درمان ناباروری مطرح شده است. «اصول باروری جایگزین» و شرایط آن در قانون و آیین‌نامه‌های اجرایی مربوط آمده است؛ اما آنچه در این میان حایز اهمیت است، اطمینان از سلامت اهداکننده، دریافت‌کننده و تطابق خصوصیات و ویژگی‌های ظاهری، خونی، فرهنگی، اجتماعی و دینی است. اولین اقدام در این زمینه آگاهی زوجین از چگونگی دریافت گامت یا جنین اهدایی است تا نگرانی‌های حاصل از این عمل، خطرات احتمالی، درصد موفقیت، هزینه‌های مربوطه، مسایل شرعی و قانونی متعاقب آن، محرمانه بودن هویت‌دهنده و گیرنده از یکدیگر و سلامت گامت یا جنین مورد ارزیابی قرار گیرد. این روش‌های نوین در کنار جنبه‌های درمانی، ابعاد حقوقی و اخلاقی پیچیده‌ای دارند که براساس شرایط فرهنگی، اجتماعی و اعتقادی هر کشور نیازمند دقت نظر خاص بوده و باید مورد توجه قرار گیرند.