شبیه‌سازی انسانی؛ از پیامدهای اخلاقی تا سیاست کیفری

یکی از بزرگ‌ترین دستاوردهای نوین عرصه پزشکی، تکنولوژی شبیه‌سازی می‌باشد. همزمان با اعلام برخی نتایج موفقیت‌آمیز در این دانش، شاهد موضع‌گیری‌های متفاوت و مناقشاتی از سوی علما و اندیشمندان حوزه‌های مختلف علمی، اخلاقی، دینی، اجتماعی و حقوقی اعم از شاخه کیفری، مدنی و بین‌الملل بوده ایم که این امر باعث پیدایش میدانی بزرگ برای تلاقی افکار و تعاطی آرای گردیده است. برآیند این چالش‌ها در حوزه حقوق جزا منجر به تصویب پاره‌ای قوانین و جرم‌انگاری همانندسازی در ابعاد فراملی و به تبع آن در برخی کشورها، در عرصه ملی شده است. دامنه جرم‌انگاری‌های انجام شده از منع تمام گونه‌های همانندسازی تا منع صرف همانندسازی انسان متغیر بوده است. این سیاست جنایی متغیر دولت‌ها عمدتاً ناشی از تفاوت باورهای مذهبی و دینی و تنوع اندیشه‌های اخلاقی حاکم بر آنها می‌باشد. ایران اسلامی علی رغم اینکه در زمره ده کشور برتر صاحب این فناوری است، هنوز سیاست کیفری مشخص و روشنی در این خصوص اتخاذ نکرده است. در این نوشتار پس از بررسی اجمالی عملکرد جامعه جهانی و سیاست جنایی برخی دول پیشرفته همچنین دیدگاه غالب و کلی فقهای اسلامی و پیامدهای سوی اخلاقی و مفاسد موجود در تجویز این تکنولوژی ضرورت جرم‌انگاری آن را در کشورمان استنتاج نموده‌ایم.