چالش‌های فقهی، حقوقی و اخلاقی تلقیح مصنوعی و رویارویی با حق باروری زوجین نابارور

امروزه فناوری و زیست‌ فناوری‌های نوین، امکان اهدای گامت و جنین را به زوجین نابارور فراهم آورده است. به کارگیری روش‌های جدید پزشکی گرچه به لحاظ توسعه و تحول این رشته از معارف بشری چشم‌گیر و خیره کننده است اما در عرصه‌های مختلف اخلاقی، فقهی و حقوقی موجب بروز پرسش‌ها و بعضاً مشکلاتی شده است که پاسخ به آنها نیازمند تاملی جدی و تحقیقی گسترده و همه جانبه است . تشتت آرای فقها، حرمت برخی از طرق جدید بارداری مصنوعی همچون استفاده از اسپرم بیگانه از منظر اکثر فقها و جواز استفاده از منظر برخی دیگر، و یا استفاده از تخمک بیگانه و نیز پرورش در رحم ثالث از موضوعاتی است که مستمسک آرای متعارض از سوی فقها و حقوقدانان گردیده است. تجارب قانونگذاری کشورهای پیشرو حاکی از این است که درمان ناباروری امری مهم و نیازمند مطالعات چند سویه و شناسایی اهداف کلی وسیاست‌های حمایتی کلان است؛ در حالی‌ که متاسفانه قوانین ایران چندان به آن توجه نداشته است و از رژیم حقوقی و قانونی مشخصی پیروی نمی‌کند. همچنین عدم جامعیت قانون و غفلت قانون‌گذار از ورود به حوزه‌های اختلاف برانگیز و مقابله با اخلاق اجتماعی، نه تنها زوجین نابارور را دچار نوعی سردر گمی نموده است. به این منظور، مقاله پیش رو می‌کوشد تا ضمن شناسایی حق طبیعی زوجین نابارور مبنی بر استفاده از پزشکی نوین، چالش‌های فقهی، حقوقی و اخلاقی این حوزه و مشکلات پیش روی زوجین نابارور را نمایان ساخته و ضرورت نگرش جامع و فراگیر قانونی مبتنی برسیاست‌های کلان حمایتی در این حوزه را اثبات نماید.