مسئولیت کیفری انتقال دهندگانِ ویروس کووید-19 در جرم قتل

زمینه و هدف: شیوع بیماری کروناویروس 2019 (covid19) در سرتاسر جهان، در کنار شکل گیری بحران های اقتصادی، اجتماعی و سیاسی، چالش های حقوقی ای را نیز به همراه داشته است که آمار بالای متوفیان، اهمیت پرداختن به میزان مسئولیت کیفریِ انتقال دهنده این ویروس در جرم قتل را دو چندان می کند. بنابراین، هدف از این تحقیق، بررسی محدوده مسئولیت کیفری انتقال دهنده ویروس کووید-19 در جرم قتل (اعم از عمد و غیرعمد) می باشد. مواد و روش‌ها: این مقاله به صورت توصیفی – تحلیلی با بهره گیری از منابع کتابخانه ای تدوین یافته است. یافته‌ها: یافته ها حاکی از آن است که برابر با ماده 492 ق.م.ا.، مسئولیت کیفری انتقال دهنده ویروس کووید-19 فرع بر وجود رابطه استناد است. در فرض وجود این رابطه، انتقال دهنده ممکن است به دلایلی نظیر وجود قاعده اقدام، فاقد مسئولیت کیفری قلمداد گردد؛ اما چنانچه مسئول به شمار رود، با لحاظ رکن معنوی وی، حسب مورد به مجازات قصاص، دیه و تعزیر محکوم خواهد شد.ملاحظات اخلاقی: این مقاله با تکیه بر اصول اخلاقی، امانت داری و صداقت نگارش یافته است. نتیجه‌گیری: فارغ از زمانی که هیچ کس مسئول مرگ انتقال گیرنده نیست؛ به طور کلی، بسته به رکن معنوی انتقال دهنده و وضعیت روانی وی، حکم موضوع متفاوت خواهد بود. چنانچه انتقال دهنده به قصد قتل، اعم از قصد صریح (بندهای الف و ت ماده 290 ق.م.ا.) و قصد ضمنی (بندهای ب و پ ماده 290 ق.م.ا.)، اقدام به انتقال ویروس به دیگری نماید، اصولاً حکم به قصاص داده می شود، مشروط بر آنکه شرایط عمومی قصاص وجود داشته باشد (ماده 301 ق.م.ا.)؛ و چنانچه انتقال دهنده ویروس، بدون قصد قتل چنین کند، اگر قتل واقع شده، شبه عمد باشد (ماده 291 ق.م.ا.)، انتقال دهنده ویروس به پرداخت دیه به ورثه انتقال گیرنده متوفی و تعزیر مقرر در ماده 616 تعزیرات آنجا که قتل، محصول تقصیر جزایی باشد محکوم خواهد شد، و اگر قتل رخ داده، خطای محض باشد (ماده 292 ق.م.ا.)، حسب مورد انتقال دهنده و یا عاقله وی ملزم به پرداخت دیه می باشند (ماده 463 ق.م.ا.).