کودک موضوع بهداشت و سلامت در ایران: تحلیلی تاریخی از دوران قاجار

زمینه و هدف: برخورداری از بهداشت و سلامت یکی از حقوق ذاتی کودکان در هر جامعه ای است که جنبه های مختلفی از زندگی آن ها را دربر می گیرد. توجه هر جامعه ای نسبت به بهداشت و سلامت کودکان متفاوت است که در طول زمان و در درون جریان های اجتماعی و فرهنگی بروز کرده است. هدف پژوهش حاضر مطالعه ی چگونگی تبدیل کودک به موضوع بهداشت و سلامت در تاریخ ایران است. مواد و روش‌ها: این پژوهش در فضای علم جامعه شناسی با روش تاریخی و با رویکرد توصیفی-تحلیلی انجام شده است. یافته‌ها: وقوع قحطی و اپیدمی هایی چون وبا، طاعون، سیاه سرفه و... در تاریخ ایران بخصوص در اوایل دوران قاجار منجر به مرگ گسترده ی کودکان ایران و استیصال عمومی از کاهش جمعیت کودکان شد؛ یکی از نتایج چنین تحولاتی اثبات ناکارآمدی راهکارهای طب سنتی و روش های دعانویسی و خرافی در میان مردم ایران بود که به طور همزمان گرایش به کاربرد روش های طب نوین را گسترش داد. در آن زمان تجربه عمومی از کارآمدی طب نوین همگام با تشویق روشنفکران، تحصیلکردگان و علما برای کاربرد روش های طب نوین در جهت بهبود وضعیت سلامت عمومی و حفظ حیات کودکان منجر به «توجه بیشتر جامعه ی ایران به طب نوین» و «تمرکز طب نوین بر سلامت و بهداشت کودکان» گردید. ملاحظات اخلاقی: در تمام مراحل نگارش پژوهش حاضر، ضمن رعایت اصالت منابع و اطلاعات، صداقت و امانت داری رعایت شده است. نتیجه‌گیری: با ظهور ساختارها و نهادهای نوین پیرامون بهداشت و سلامت کودکان، به طور کلی فضای زندگی کودکان دگرگون شده، امر بهداشت و سلامت بر این قشر سایه افکند و به صورت برابر نهاد اهمیت کودکان به عنوان موضوعی برای بهداشت و سلامت روز به روز بیشتر شده و قطعیت یافت.

The child becomes a subject in health in Iran: A historical analysis of the Qajar period

Background and Aim: Having health is one of the inherent rights of children in any society that covers different aspects of their lives. Every society’s attention to children’s health is different, which has emerged over time and within social and cultural currents. The purpose of this study is to study how the child became a topic of health in the history of Iran. Materials and Methods: This research has been conducted in the field of sociology with a historical method and a descriptiveanalytical approach. Results: Occurrence of famine and epidemics such as cholera, plague, pertussis, etc. in the history of Iran, especially in the early Qajar period, led to the widespread death of Iranian children and general despair of the decline in the population of children; One of the results of such developments was the proof of the ineffectiveness of traditional medicine strategies and prayer and superstition methods among the Iranian people, which simultaneously expanded the tendency to use modern medicine methods. At that time, the general experience of the effectiveness of modern medicine along with encouraging intellectuals, educated people and scholars to use modern medicine methods to improve general health and preserve the lives of children led to more attention of Iranian society to modern medicine and focus modern medicine on children’s health. Ethical considerations: In all stages of writing the present study, while respecting the authenticity of sources and information, honesty and trustworthiness have been observed. Conclusion: With the emergence of new structures and institutions around children’s health, in general, the living environment of children has changed, the issue of health has overshadowed this group and as an equal, the importance of children as an issue for health is increasing day by day and found certainty.Cite this article as: Azad Armaki T, Abbasi M, Shaban M. The child becomes a subject in health in Iran: A historical analysis of the Qajar period. Medical Law Journal 2021; 15(56): e20.