کیفیت دادرسی مدنی و تاثیر آن بر رعایت حقوق شهروندی در فرایند دادرسی

زمینه و هدف: کیفیت آیین دادرسی مدنی از موضوعات مهمی و نسبتاً نوین آیین دادرسی مدنی است که کمتر مورد توجه قرار گرفته است. در این مقاله تلاش شده، مولفه‌های کیفیت آیین دادرسی مدنی تبیین شده و در ادامه نحوه تاثیر آن بر رعایت حقوق شهروندی در فرایند دادرسی مورد بررسی قرار گیرد. مواد و روش‌ها: مقاله مورد اشاره توصیفی تحلیلی بوده و با استفاده از روش کتابخانه‌ای به بررسی موضوع مورد اشاره پرداخته و جمع آوری داده‌ها، با مراجعه به اسناد، کتب و مقالات صورت گرفته است. یافته‌ها: مفهوم کیفیت دادرسی بر کارایی دادرسی تاکید دارد. اطاله دادرسی، هزینه‌های دادرسی و فقدان دادرسی عادلانه از جمله آسیب‌ها و معایب سیستم عدالت مدنی و دستگاه قضایی است که با تاثیر منفی بر کارایی، موجب طولانی شدن فرایند دادرسی و افزایش هزینه‌های طرح دعوا تا ختم آن است. آسیب‌های برشمرده، حقوق شهروندی را متاثر نموده و حقوق شهروندی را در فرایند دادرسی تضعیف می‌سازد. ملاحظات اخلاقی: در تمام مراحل نگارش پژوهش حاضر، ضمن رعایت اصالت متون، صداقت و امانتداری رعایت شده است. نتیجه‌گیری: نتایج مقاله بیانگر این امر است که کیفیت دادرسی با تمرکز بر تحقق دادرسی کارآمد، از جمله تضمین‌های بنیادین سیستم عدالت مدنی نقش تاثیرگذاری در رعایت حقوق شهروندی در فرایند دادرسی دارد. کیفیت دادرسی بر عواملی همچون م عقول و متعارف بودن زمان و متناسب بودن هزینه‌های دادرسی متمرکز بوده و با ارتقاء، بهینگی و مطلوبیت دادخواهی به رعایت حقوق شهروندی در فرایند دادرسی کمک میکند. بر این اساس، روند دادخواهی از منطق اقتصادی برخوردار است و افراد بر اساس فرض عقلانیت اقتصادی رفتار می‌کنند و به منظور دستیابی به منافع بیشتر دست به انتخاب زده و گاه اقامه دعوا در دادگاه را پذیرفته و گاه به صلح و سازش بدون رجوع به دادگاه روی می‌آورند و همین امر می‌تواند به کاهش اطاله دادرسی، کاهش هزینه‌های دادرسی و لذا رعایت حقوق شهروندی بیانجامد.