مبانی تعارض لاضرر (حق حبس زوجه) و لاحرج (عدم تمتع زوج) در روابط زوجین با تاکید بر رویه قضایی

زمینه و هدف: عقد نکاح دارای ماهیتی خاص در میان عقود است که همین مساله تفسیر قواعد مربوط به آن را با دشواری خاصی رو به رو ساخته است. حق حبس که معمولاً در عقود معوض کاربرد دارد، در عقد نکاح با تفسیر‌های مختلفی رو به رو شده است. از یکسو قلمرو حق حبس در قبال تمکین عام و خاص و از سوی دیگر، وضعیت ایسار یا اعسار زوج و تاثیر آن بر حق حبس محل مناقشه است. نظر به ازدواج مجدد زوج بر مبنای حکم دادگاه، این مساله مانع اعمال حق طلاق زوجه، مندرج در سند نکاحیه خواهد بود، هرچند نظر مخالفی نیز وجود دارد که در امکان اعمال حق طلاق زوجه، تفاوتی میان ازدواج با حکم دادگاه و بدون آن، قائل نیست. هدف در این مقاله، تحلیل تعارض لاضرر (حق حبس زوجه) و لاحرج (عدم تمتع زوج) در روابط زوجین می‌باشد. مواد و روش‌ها: این مقاله توصیفی تحلیلی و با بهره‌گیری از روش اسنادی و استفاده از ابزار فیش‌برداری تهیه و تدوین گردیده است. یافته‌ها: یافته‌ها حاکی از این است که در تعارض دو قاعده لاحرج و یا یک لاحرج و یک لاضرر، نظر مشهور بر تساقط هر دو و رجوع به ادله اولیه است که ابقای حق حبس زوجه است. ملاحظات اخلاقی: در این مقاله در تمام مراحل نگارش، با پایبندی به اصول صداقت و امانتداری تهیه و تدوین شده است.نتیجه‌گیری: فقها، تمکین در بحث حق حبس را ناظر به تمکین خاص دانسته‌اند. زمانی که مهریه موجل به اجل معین باشد، بی‌تردید حق حبس زن از بین می‌رود، ولی در فرضی که پرداختن مهر منوط به استطاعت مالی شوهر شده است، دو اثر مهم در پی دارد. یکی اسقاط حق حبس موضوع ماده 1085 ق.م به دلیل اقرار ضمنی زوجه به اعسار شوهر در حال عقد و دیگری عدم امکان حبس شوهر. این مساله با تفسیر نظریه فقها بر موجل‌بودن مهر عندالاستطاعه نیز مطابقت خواهد داشت و به نحوی مرتفع‌کننده تعارض لاضرر (حق حبس زوجه) و لاحرج (عدم تمتع زوج) در روابط زوجین می‌باشد و رویه قضایی نیز با پیروی از نظر فقهای امامیه موید همین شیوه می‌باشد.

Basics of Conflict between Rule of Prohibition of Detriment (Right of Lien of Wife) and Prohibition of Constriction (Lack of Enjoyment of Husband) in Couples Relationships with an Emphasis on Jurisprudence

Background and Aim: Marriage has a special nature among contracts, which has made it very difficult to interpret the rules related to it. The right to imprisonment, which is commonly used in exchange contracts, has been interpreted differently in marriage. On the one hand, the realm of the right to imprisonment in relation to general and specific obedience, and on the other hand, the status of the couple’s bondage and its effect on the right to imprisonment is a point of contention. Given the couple’s remarriage based on a court order, this would preclude the wife from exercising her right to divorce, as stated in the marriage certificate, although there is disagreement as to the possibility of exercising the wife’s right to divorce, with or without a court order. is not. The purpose of this article is to analyze the conflict between harmless (wife’s right to imprisonment) and harmless (husband’s lack of pleasure) in the couple’s relationship.Materials and Methods: This descriptiveanalytical article has been prepared using documentary method and filing tool.Results: The findings indicate that, in the conflict between two unruly or one unruly and one harmless rules, the wellknown view is that both are abrogated and refer to the basic arguments that the wife’s right to imprisonment is maintained.Ethical considerations: This article has been prepared and compiled in all stages of writing, adhering to the principles of honesty and trustworthiness.Conclusion: The jurists have considered obedience in the discussion of the right to imprisonment as a special obedience. When the dowry is due, the wife’s right to imprisonment will undoubtedly be lost, but if the payment of the dowry is subject to the husband’s financial means, it will have two important effects. One is the abolition of the right to imprisonment, the subject of Article 1085 AH. M due to the implicit confession of the wife to the husband’s marriage and the impossibility of imprisoning the husband. This issue will be consistent with the interpretation of the jurists’ theory that the dowry is valid whenever possible and in a way removes the harmless conflict (wife’s right to imprisonment) and no embarrassment (husband’s lack of pleasure) in the couple’s relationship. Imamiyya confirms this method.Cite this article as: Khairkhah H, Naghibi SA, Mosavi MS. Basics of Conflict between Rule of Prohibition of Detriment (Right of Lien of Wife) and Prohibition of Constriction (Lack of Enjoyment of Husband) in Couples Relationships with an Emphasis on Jurisprudence. Medical Law Journal 2021; Legal Innovation.