سوءاستفاده از حق اقامه دعوا در نظام حقوقی ایران و انگلستان

زمینه و هدف: حق دادخواهی به عنوان یک اصل مسلم پذیرفته شده در منابع حقوقی و در زمره حقوق بشر است. از منظر حق دادخواهی، تمامی شهروندان در راستای طرح دعوا در دادگاهها آزاد می باشند. معهذا، زمانی این مسئله با چالش مواجه می شود که شاهد طرح دعوای ایذائی باشیم. این نوع طرح دعوا موجب بروز مشکلاتی برای خوانده و تحمیل خسارت بر وی می شود. بر این اساس، قانونگذار تلاش نموده تا در راستای پیشگیری از طرح دعوای ایذائی و آثار و تبعات سوء آن، ضمانت اجراهایی مقرر بدارد. بررسی مسئله سوءاستفاده از حق اقامه دعوا در حقوق ایران و انگلستان و راهکارهای مقابله با آن موضوع پژوهش حاضر را تشکیل داده است. مواد و روش‌ها: این تحقیق از نوع نظری بوده و ‌روش تحقیق به صورت توصیفی تحلیلی می‏ باشد. جمع ‏آوری اطلاعات نیز به صورت کتابخانه‏ ای و با مراجعه به اسناد، کتب و مقالات صورت گرفته است. یافته‌ها: سوءاستفاده از حق اقامه دعوا از مصادیق سوءاستفاده از حقوق دادرسی می باشد و جلوهای خاص از مفهوم کلی سوءاستفاده از حق به شمار می رود. شخصی که بدون وجود سبب موجه علیه دیگری طرح دعوا نموده یا از ابزار اقامه دعوا برای اذیت و آزار طرف مقابل یا مقاصد سوء دیگر استفاده نماید، بایستی مسئول جبران خسارات ناشی از عمل سوء خود باشد. ملاحظات اخلاقی: در تمام مراحل نگارش پژوهش حاضر، ضمن رعایت اصالت متون، صداقت و امانتداری رعایت شده است. نتیجه‌گیری: علیرغم اینکه عموم شهروندان از حق توسل به محاکم و اقامه دعوا برای احقاق حق خویش برخوردار می باشند لیکن چنانچه از این حق سوءاستفاده شده باشد و شخص دعوایی بدون سبب موجه علیه دیگری اقامه نموده یا با مقاصد سوء از قبیل ایذاء طرف، تاخیر در انجام تعهد، غرضورزی و امثال اینها طرح دعوا نموده باشد، ضمن اینکه ممکن است با ایراد تامین دعوای واهی مواجه گردد، مسئولیت مدنی به جبران خسارات ناشی از خطای خویش نیز خواهد داشت. تقویت و توسعه ضمانت اجراهای قانونی برای مقابله با سوءاستفاده از حق در قلمرو دادرسی میتواند اثر بازدارنده در اقامه دعاوی ایذایی داشته باشد و به بهبود عملکرد دادگستری منتهی گردد. 

Abuse of procedural rights in Legal System of Iran and England

Background and Aim: The right to sue is an inalienable principle accepted in legal and human rights sources. This leaves all citizens free to sue. But this will be challenged when a malicious litigation is filed. This type of lawsuit causes some problems and damages for the defendant. The legislature has provided some sanctions in order to prevent malicious litigations and their effects. The problem of abuse of procedural rights and related legal preventing rules in law of Iran and England constitutes the idea of this study.Materials and Methods: This research is of theoretical type and the research method is descriptiveanalytical. The method of data collection is library method and has been done by referring to documents, books and articles.Results: Abuse of the right to sue is an example of abuse of procedural rights and a special manifestation of the general concept of abuse of right. A person who brings an action against another without a probable cause or uses a litigation to harass the other party or other malicious intent, should be liable for damages resulting from his tort.Ethical considerations: In order to organize this research, while observing the authenticity of the texts, honesty and fidelity have been observed.Conclusion: Despite the fact that any body has the right to resort to the courts and is entitled to bring action, but if this right has been abused and a person has filed a lawsuit against another without a probable cause or with malicious intent such as harassment or dilatory purpose, while may face the objection of frivolous litigation, he will be also subject to civil liability for damages caused by his tort. Stablishing and developing the legal sanctions to prevent abuse of procedural rights may have a deterrent effect on malicious prosecution and will lead to improved function of civil justice system.Cite this article as: Badpa S, Heidari S. Abuse of procedural rights in Legal System of Iran and England. Medical Law Journal 2021; Legal Innovation.