نظارت پذیری قضایی شورای نگهبان توسط دیوان عدالت اداری

زمینه و هدف: از جمله مولفه‌های حقوق بشری برای هر نظام سیاسی تضمین کرامت انسان است. در این بین حمایت از حق‌های شهروندی با تعدیل قدرت و پاسخگویی مقامات دولتی ملازمه دارد؛ از این رو انواع سازوکارهای نظارت، توسط دادگاه‌ها در قانون موضوعه پیشبینی شده است. در نظام حقوقی رومی ژرمنی، دادگاه عالی اداری مسئولیت «نظارت قضایی» بر تصمیمات دستگاه‌های دولتی را بر عهده دارد.مواد و روش‌ها: این تحقیق از نوع نظری بوده ‌روش تحقیق به صورت توصیفیتحلیلی می‏ باشد و روش جمع‏ آوری اطلاعات بصورت کتابخانه‏ ای است و با مراجعه به اسناد، کتب و مقالات صورت گرفته است. یافته‌ها: در نظام حقوقی ایران نیز از این رویه پیروی شده است؛ اما برخی نهادها نظیر شورای نگهبان از حیطه نظارت قضایی دیوان عدالت اداری مستثنی شده‌اند. با توجه به وضع موجود، قانون موضوعه صراحت داشته و تاب هیچگونه تفسیری ندارد؛ در حقیقت شکایت از تصمیمات شورای نگهبان، طبق قانون دیوان عدالت اداری میسور نیست. اما هر قانون موضوعه‌ای تاب تفسیر حقوقی را داشته؛ بدین معنا که دلایل نظارت ناپذیری شورای نگهبان باید مشخص شوند. ملاحظات اخلاقی: در تمام مراحل نگارش پژوهش حاضر، ضمن رعایت اصالت متون، صداقت و امانتداری رعایت شده است. نتیجه‌گیری: حاکمیت قانون، اصل تفکیک قوا، اصل انتظار مشروع به لحاظ مبانی توجیه گر ضرورت نظارت پذیری شورای نگهبان به شمار می‌روند. جلوگیری از سوءاستفاده از قدرت، پیشگیری از وقوع خطای قضایی، ممانعت از اتخاذ تصمیم‌های نامعقول و رعایت اصل تناسب مواردی است که ممکن است بحث نظارت بر این نهاد را ضروری سازد.

Judicial oversight of the Guardian Council by the Court of Administrative Justice

Background and Aim: One of the components of human rights for any political system is the guarantee of human dignity. In the meantime, protecting citizenship rights by modifying the power and responsibility of government officials is required; Various types of oversight mechanisms, is appraised by the law. In the German Roman legal systems, the Supreme Administrative Court is responsible for judicial oversight of state decisions.Materials and Methods: This research is of theoretical type and the research method is descriptiveanalytical and the method of data collection is library and has been done by referring to documents, books and articles.Results: This has also been the case in the Iranian legal system, however some institutions, such as the Guardian Council, are exempt from the jurisdiction Court of Administrative Justice. Based on the court of administrative justice, filing a lawsuit against the guardian council’s decisions is not possible; But any subject matter has a legal interpretation; the reasons for the uncontrollability of the Guardian Council need to be clarified.Ethical considerations: In order to organize this research, while observing the authenticity of the texts, honesty and fidelity have been observed.Conclusion: The rule of law, the principle of separation of powers, the principle of legitimate expectation justifies the need for the oversight of the Guardian Council. Preventing the abuse of power, judicial error, and making unreasonable decisions, as well as adherence to the principle of proportionality are the factors that make the oversight of the guardian council a requirement.Cite this article as: Rafiee MS, Ahmadi SMS. Judicial oversight of the Guardian Council by the Court of Administrative Justice. Medical Law Journal 2021; Legal Innovation.