معاهدات فراتریپس و حمایت حداکثری از ابداعات دارویی

بعد از انعقاد موافقت‌نامه تریپس نظام مذاکراتی درخصوص حمایت از حقوق مالکیت فکری به ویژه در زمینه اختراعات دارویی، از معاهدات چندجانبه به ترتیبات دوجانبه و مذاکرات منطقه‌ای تغییر کرده است. در موافقت‌نامه تریپس برای جلب حداکثری دولت‌ها، انعطافات خوبی بر اساس سطح توسعه‌یافتگی کشورها به آنان اعطا شده است، اما کشورهای صنعتی حمایت‌های قانونی موافقت‌نامه‌های چندجانبه را در خصوص ابداعات دارویی کافی نمی‌دانستند و به دنبال فضای جدیدی برای مذاکره و اعمال نظرات خود بودند. این امر معلول عزم دولت‌های صنعتی برای حمایت موثرتر از حقوق مالکیت فکری اشخاص متبوع خود در خارج از قلمرو سرزمینی‌شان می‌باشد، به همین جهت کشورهای صنعتی همواره به دنبال فرصت‌هایی برای انعقاد معاهدات دوجانبه در حمایت بیشتر از حقوق مالکیت فکری با شرکای تجاری خود می‌باشند. برخی از این معاهدات با این‌که در حوزه تجارت و سرمایه‌گذاری منعقد می‌گردند، ولی مقررات مهمی نیز درخصوص حمایت از انواع حقوق مالکیت فکری من‌جمله ابداعات دارویی دربردارند و برخی دیگر مستقیماً به حقوق مالکیت فکری می‌پردازند. عموماً استانداردهای حمایتی این دسته از معاهدات دوجانبه و منطقه‌ای از سطح استاندارهای حداقلی موافقت‌نامه تریپس فراتر می‌رود، لذا به این معاهدات، معاهدات فراتریپس گفته می‌شود. کشورهای صنعتی در موضوع حمایت فراتریپس از ابداعات دارویی در معاهدات دوجانبه و منطقه‌ای تمرکز خود را به شیوه‌های مختلفی معطوف کرده‌اند. شناسایی قلمرو و گونه‌های جدید حقوق مالکیت فکری، اتخاذ قواعد حمایتی و استانداردهایی فراتر از استانداردهای موجود در موافقت‌نامه تریپس و حذف انعطافاتی که در موافقت‌نامه تریپس وجود دارد، از جمله تدابیر کشورهای صنعتی برای تقویت حمایت از مالکان این دسته از حقوق محسوب می‌شود. در این مقاله ضمن شناسایی مفهوم معاهدات و مقررات فراتریپس، به بررسی جدیدترین شیوه‌های حمایتی از ابداعات دارویی در معاهدات فراتریپس خواهیم پرداخت و نشان خواهیم داد که سطح حمایتی این دسته از معاهدات در اغلب ابعاد از استانداردهای حمایتی موجود در معاهدات کلاسیک حقوق مالکیت فکری فراتر می‌رود.

TRIPs-Plus Treaties and Strengthening Protection of Pharmaceutical Inventions

After concluding TRIPs agreement, the sphere of negotiation in respect of protecting new kinds of intellectual property rights especially pharmaceutical inventions transferred to bilateral and regional arrangements. TRIPs agreement has some flexibility to attract all countries. Industrialized countries believed that multilateral agreements protections based especially in regard of pharmaceutical inventions are not fairly enough and because of this, they are searching new stage to negotiate and apply their views. This evolution occurred in pursuance of industrialized countries endeavors to protect their national rsquo;s intellectual property rights abroad. In recent years industrialized countries began to negotiate bilateral agreements with their trading partners. Some of these agreements are concluding in trade and investment field but also contain important provisions about intellectual property rights including pharmaceutical inventions, while others directly aim at intellectual property rights. Standards of these treaties prevail those of multilateral agreements such as TRIPs and because of this, these treaties are known as TRIPsplus treaties. Industrialized countries in TRIPsplus protection from pharmaceutical inventions focus on several points in their bilateral and regional negotiations such as identifying new types of intellectual property rights, taking TRIPsplus standards in intellectual property protection and setting limits on existing flexibilities in TRIPs agreement. In this article we study the concept and scope of TRIPsplus rules in the realm of pharmaceutical inventions. We will also show that standards of these types of treaties go further than those of multilateral intellectual property treaties such as TRIPs.Please cite this article as: Jafarzadeh M, Asadlou M. TRIPsPlus Treaties and Strengthening Protection of Pharmaceutical Inventions. Iran J Med Law 2020; 14(53): 233257.