مسوولیت معتوه در حقوق کیفری ایران با نگاهی به حقوق مصر

در حقوق کیفری ایران انسان‌ها فقط به عاقل یا مجنون تقسیم نمی‌شوند، بلکه اشخاصی هم هستند که از یک طرف در تعریف مجنون موضوع ماده 149 قانون مجازات اسلامی قرار نمی‌گیرند و از طرف دیگر متعارفا عاقل هم نیستند، سن عقلی این افراد کم‌تر از سن جسمی آن‌ها در حد اطفال متاثر از نقصان عقل می‌باشد که در فقه معتوه نام دارند. ماده 91 قانون مجازات اسلامی به مفاهیم متعدد نقصان عقل، یعنی نداشتن درک حرمت یا ماهیت رفتار مجرمانه و وجود شبهه در رشد و کمال عقل توجه کرد، این افراد در عرف تحت عنوان مبتلایان به انواع بیماری‌های روانی عقب‌ماندگی ذهنی، دلیریوم (روان آشفتگی) و دمانس (زوال عقل) شناخته می‌شوند. با توجه به ماده 140 قانون مزبور که شرط مسوولیت کیفری را عقل بیان داشته، معتوه را که ناقص‌العقل است، نباید در صورت ارتکاب هر جرمی واجد مسوولیت کیفری دانست، از آنجا که مجازات فرع بر مسوولیت کیفری است، محکوم‌کردن معتوه مرتکب جرم موجب حد یا قصاص به این مجازات‌ها فاقد توجیه و حتی باید گفت محکومیت به مجازات مذکور در ماده 89 قانون فوق‌الذکر هم محل تامل است، شایسته است آن‌ها در صورت ارتکاب جرائم موجب حد، قصاص یا تعزیر به اقدامات تامینی و تربیتی محکوم شوند. در حقوق مصر عته داخل در معنی عاهات عقلی حکم جنون را دارد که مورد انتقاد است.

Weak-Minded Responsibility in Iranian Criminal Law and Egyptian Law

In Iranchr('39')s criminal law, humans are not only divided into wise or insane they are also persons who, on the one hand, do not fall under Article 149 of the Islamic Penal Code in the definition of insane persons and on the other hand, they are not wise, the rational age of these people is lower than their childchr('39')s physical age that Affected by mental disorder and mental retardation. Article 91 of the Islamic Penal Code takes into account the many implications of this disorder, namely the lack of understanding of the dignity or the nature of criminal conduct and the existence of doubt in the development and perfection of the mind Which is called fool (weakminded) in jurisprudence due to lack of intellect. These people are known as people with mental illness, including mental retardation, delirium, and dementia. According to Article 140 of the Act, which expresses the condition of criminal responsibility should not regard fool (weakminded) accusation as having a criminal responsibility if any crime is committed. Because the penalty is based on criminal responsibility consequently, the condemnation of a perpetrator of a crime hodud or qesas is forbidden and even it should be said that the punishment mentioned in Article 89 of this law is also contemplative. Therefore, in accordance with law, they will be sentenced in the case of committing the abovementioned offenses or taazir to Hedging and education activities. In the Egyptian law, dementia, inside, in the meaning of Disorders of the scorpion, has a madness sentence that is criticized.Please cite this article as: Shakeri A, Solaimani S. WeakMinded Responsibility in Iranian Criminal Law and Egyptian Law. Iran J Med Law 2020; 13(51): 131154.