حمایت کیفری از زنجیره تامین اقلام دارویی در حقوق ایران

امروزه داشتن برنامه‌های مرتبط با »کنترل زنجیره تامین دارو « به امری ضروری تبدیل شده و ضمانت اجراهای کیفری شدیدی برای صیانت از این برنامه‌ها پیش‌بینی شده است. تجربه کشورهای صنعتی و پیشرو در حوزه دارو نشان می‌دهد که »نظام بهینه کنترل زنجیره تامین دارو « نظامی با محوریت طراحی لجستیک و کنترل هوشمند است، به نحوی‌ که شفافیت تمامی فرآیندهای تامین، تولید، واردات، توزیع، عرضه، خرید و فروش، انبارش و حمل در آن قابل تضمین باشد. در این نظام کنترلی مجالی برای »تخلف درون‌سیستمی « (نقض ضوابط داخلی) یا »تخلف برون‌سیستمی « (فعالیت خارج از سامانه) وجود ندارد. امروزه هر دو نوع تخلف، به علاوه یک‌سری از جرائم و تخلفات مانع (با هدف کاهش آسیب‌پذیری سامانه‌های هوشمند و نیز کاهش فعالیت‌های پرریسک) موضوع جرم‌انگاری یا تخلف‌انگاری توسط نظام عدالت کیفری قرار گرفته‌اند، البته صیانت از نظام کنترل زنجیره تامین دارو و تضمین کارایی آن، در گرو عملکرد مناسب دستگاه قضایی، ضابطین و دستگاه‌های اجرایی متولی حوزه دارو است. در این نوشتار که یک تحقیق توصیفی تحلیلی محسوب می‌شود و به طور دقیق‌تر از »روش تحقیق موردی و زمینه‌ای « در آن استفاده شده است، با هدف بهبود عملکرد نظام عدالت کیفری ایران در کنترل زنجیره تامین اقلام دارویی، پس از بیان موضوع و تشریح مفاهیم کلیدی، به تبیین عناصر مدیریت زنجیره تامین اقلام دارویی پرداخته‌ایم. سپس، موانع تکامل دولت الکترونیک در حوزه اقلام دارویی را شرح داده‌ایم و پس از توصیف وضع موجود مداخله‌های کیفری تقنینی در کنترل زنجیره تامین اقلام دارویی به آسیب‌شناسی مداخله‌های کیفری تقنینی در کنترل زنجیره تامین اقلام دارویی در ایران پرداخته شده و در نهایت الگویی بدیع جهت بازسازی رویکرد نظام عدالت کیفری در این حوزه پیشنهاد شده است. بررسی مداخله‌‌های کیفری قانونگذار ایران در جهت صیانت از نظام کنترل زنجیره تامین اقلام دارویی نشان می‌دهد که خلاهای فراوانی در این زمینه وجود دارد، به نحوی‌ که عملاً اهداف اولیه قانونگذار از پی‌ریزی نظام کنترل زنجیره تامین محقق نشده است.

Criminal Protection of Supply Chain of Pharmaceutical Substances in Iranian Law

Today, programs related to Control of Pharmaceuticals Supply Chain have become essential and severe punishment has been anticipated to protect these programs. The experience of industrialized countries and leading countries in the field of medicine suggests that the optimal supply chain control system is a system based on intelligent logistic design and control so that the transparency of all processes of supplying, producing, importing, distributing, supplying, buying and selling, Storage and transportation can be guaranteed In this control system, there is no chance for internal violation (violation of internal rules) or offsite abuse (outofsystem activity). Today, both types of violations, along with a series of impediments (aimed at reducing the vulnerability of intelligent systems and reducing the risky activities), are subject to criminalization by the criminal justice system. Of course, safeguarding the Pharmaceuticals Supply Chain control system and ensuring its efficiency depends on the proper functioning of the judiciary, police and government agencies in the field of Pharmaceuticals. In this paper, which is a descriptiveanalytical research and more precisely used in the Case and Field Study Research Method , with the aim of improving the performance of the Iranian criminal justice system in Control of Pharmaceuticals Supply Chain, After explaining the research topic and defining key concepts, we explain the elements of supply chain management. Then, we describe the barriers to the development of egovernment in the field of pharmaceuticals and after describing the current status of criminal interventions in drug supply chain control, the pathology of criminal penal interventions in drug supply chain control in Iran is discussed. Finally, a new and appropriate model is proposed for reconstructing the criminal justice system approach in this area. Examination of the Iranian legislatorschr('39') criminal interventions in the Pharmaceuticals supply chain shows that there are many gaps, so that in practice the main goals of the legislator in establishing the Pharmaceuticals supply chain control system have not been met.Please cite this article as: Ebrahimvand H, Habibzadeh MJ, Farajiha M. Criminal Protection of Supply Chain of Pharmaceutical Substances in Iranian Law. Iran J Med Law 2020; 14(52): 137181.