پاسخ الکتروفیزیولوژیکی حشرات کامل مینوز گوجه‌فرنگی tuta absoluta (lep.: gelechiidea) به برخی ترکیب‌های دورکنندۀ گیاهی

مینوز گوجه فرنگی tuta absoluta myrick. از مهم‌ترین آفت‌های گیاه گوجه فرنگی solanum lycopersicum در ایران و جهان به شمار می‌آید که به دلیل قابلیت تولیدمثل بالا و طول نسل کوتاه آسیب اقتصادی بالایی وارد می سازد. امروزه کنترل رفتاری آفات بر پایۀ مواد شیمیایی رابط (سمیوکمیکال ها) جایگاه ویژه ای را به خود اختصاص داده است. در این بررسی با تکیه ‌بر غربال و شناسایی گروهی از ترکیب‌ها، قابلیت پانزده ترکیب از ترکیب‌های دورکنندۀ شناخته‌شدۀ گیاهی در تحریک گیرنده های شاخکی حشرات باکره و جفت ‌شده هر دو جنس، به کمک دستگاه الکتروآنتنوگرام (eag) ارزیابی شد. در این آزمون بیشترین غلظت ممکنه ( µg/µl100( از هر ترکیب روی شاخک سمت راست نرها و ماده های باکره و جفت‌شده 24 روزه و در ده تکرار بررسی شد. نتایج به‌دست‌آمده از پاسخ الکتروفیزیولوژیکی نشان داد، همۀ ترکیب‌های مورد آزمایش توانایی اتصال به گیرنده های شاخکی حشرات کامل مینوز گوجه فرنگی را دارند. اما سه ترکیب ()carvone، salicylic acid و methyl jasmonate بیشترین میزان پاسخ پس از منظور داشتن میزان تاثیر شاهد (هگزان) را نشان دادند. ازآنجاکه ترکیب‌های مورد آزمایش بالاترین تاثیر را بر مادۀ جفت‌شده دارند، لذا می توانند به‌عنوان نامزدی مناسب در جهت مهار رفتاری حشرات مادۀ این آفت همچون ترکیب‌های فرمونی در حشرات نر در راهبرد های مهاری و مدیریت تلفیقی آفات (integrated pest management; ipm) مطرح باشند.

Electrophysiological response of tomato leaf miner adults, Tuta absoluta (Lep.: Gelechiidea) to some botanical repellent compounds

The tomato leafminer moth, Tuta absoluta, Myrick. (Lep.: Gelechiidea) is an important pest of cultivated tomato, Solanum lycopersicum  in Iran and other countries throughout the world. This pest damages on tomato and other crops economically due to high fecundity and short generation period. Nowadays, semiochemicallybased management strategies are developing. We aimed to screen and characterize new deterrent compounds to T.absoluta. therefor, the stimulating potential of 15 botanical repellent compounds was assayed on antennal receptors of virgin and mated of both sexes using Electroantennogarame (EAG). In this test, each compound was tested in highest concentration level, 100 µg/µl, on the right antennae of both sexes, 24 days old in two reproductive statues, mated and virgin, with 15 replications. Electrophysiological responses showed that all of tested compounds could bind to antennal receptors of tomato leaf miner mothds. ()Carvone, Salicylic acid, and Methyl jasmonate were the three compounds that elicited maximum responses on mated females. As a result, these compounds can be introduced as suitable candidates for the behavioral control of T. absoluta females as well sex pheromone on males in control strategies and IPM.