بررسی مقاومت مراحل مختلف رشدی سفید بالک پنبه bemisia tabaci (hemiptera: aleyrodidae) نسبت به حشره کش اسپیروتترامت

سفیدبالک پنبه بانام علمی bemisia tabaci (gennadius) (hemiptera: aleyrodidae)  از آفات مهم محصولات کشاورزی است که خسارت اقتصادی زیادی ایجاد می‌کند. در این پژوهش اثر ترکیب اسپیروتترامات روی سه مرحله مختلف رشدی آفت در چند جمعیت آن، که از استان‌های مختلف کشور جمع‌آوری‌شده بود، مورد مطالعه قرار گرفت. زیست‌سنجی به روش غوطه‌وری دیسک برگی انجام شد. نتایج نشان‌دهنده حساسیت بیشتر مرحله پوره سن دو نسبت به مرحله حشره بالغ و مرحله تخم بود؛ درحالی‌که مرحله حشره کامل کمترین حساسیت را نسبت به اسپیروتترامات نشان داد. بیشترین نرخ مقاومت در مراحل مختلف رشدی، در جمعیت جیرفت مشاهده شد، نسبت مقاومت در حشرات کامل جمعیت های کرج، یزد، پیشوا و جیرفت به ترتیب 7.6، 6.2، 4.2 و 9.6 و در پوره سن دوم به ترتیب 2 ، 2.2، 2.1 و 5.5 محاسبه شد. بررسی آنزیم‌های سم‌زدا حاکی از میزان فعالیت بیشتر آنزیم‌های مونواکسیژناز (3.43 برابر جمعیت پایه) در جمعیت مقاوم جیرفت نسبت به جمعیت مرند بود که نشان‌دهنده نقش موثر این آنزیم‌ در ایجاد مقاومت به این حشره‌کش است. با توجه به نتایج به‌دست‌آمده برای جلوگیری از بروز مقاومت استفاده از ترکیبات شیمیایی با شیوه تاثیر متفاوت، که ضمن اثرگذاری بر مراحل مختلف رشدی، بتواند از بروز مقاومت تقاطعی جلوگیری کند، کاملاً ضروری است.

investigation on the resistance of different growth stages of cotton whitefly bemisia tabaci (hemiptera: aleyrodidae) to spirotetramat

the cotton whitefly bemisia tabaci (gennadius) (hemiptera: aleyrodidae) is one of the important pests of agricultural products that causes great economic losses. in this research, the effect of spirotetramat on three different developmental stages of the pest was studied in several populations that were collected from different provinces of iran. bioassay was done by leaf disk method. the results showed a higher sensitivity of the 2nd nymph stage compared to the adult stage and the egg stage; while the adult stage showed the least sensitivity to spirotetramat. the highest rate of resistance in different developmental stages was observed in the jiroft population the lc50 ratios of adults in karaj, yazd, pishwa, and jiroft populations to sensitive one (marand) were 7.6, 6.2, 4.2, and 9.6, respectively. for second instar nymphs, the ratios were 2.0, 2.2, 2.1, and 5.5 respectively. the investigation on detoxification enzymes indicated the higher activity of monooxygenase enzyme in the resistant population of jiroft (3.34 fold) compared to the marand population, which indicates the effective role of these enzymes in creating resistance. according to the results, to prevent resistance development, it is necessary to use other chemical compounds with different modes of action to prevent the occurrence of cross resistance while affecting different developmental stages of pests.