بررسی تنوع گونه ای کنه ‏های اریوفیوئید در اراضی‏ با کاربری متفاوت در شهرستان ماکو

کنه‏‌های بالاخانواده eriophyoidea همگی گیاه‌‏خوارند و به کنه‏‌های گال‌‏زا یا کنه‏‏‌های زنگ معروف هستند. این کنه‌ها آفات گیاهی و همچنین ناقل بیمارگر‌های گیاهی هستند. به منظور مطالعه تنوع گونه‌ای کنه‌های اریوفیوئید نمونه‌برداری‌ها در طی دو نوبت در سال‌های 1400 1399 از باغات، مزارع و مراتع هشت روستای شهرستان ماکو انجام شد. پس از اتمام شناسایی و شمارش نمونه‌ها، با در نظر گرفتن تعداد و فراوانی گونه‌ها، شاخص‌های تنوع گونه‌ای اعم از شاخص تنوع شانون، سیمپسون و مارگالف در هر ایستگاه محاسبه شدند. در این تحقیق در مجموع 35 گونه از 12 جنس متعلق به پنج قبیله و دو زیر خانواده، از روستاهای مختلف ماکو جمع‌آوری و شناسایی شد. به نظر می‌رسد بر خلاف تصور، تغییرات اقلیمی و کمی بارش در سال 1399 تنوع گونه‌ای گیاهان مرتعی را تحت تاثیر قرار داده است که همین امر منجر به کاهش شاخص‌های تنوع اکوسیستم مرتع در مقایسه با سایر اکوسیستم‌هایی شده است که برنامه منظم آبیاری داشته‌اند. روستای هندور بالاترین مقدار شاخص شانن_وینر را به خود اختصاص داد، همچنین این روستا کمترین شاخص سیمپسون را نشان داد که کاهش مقدار این شاخص بیانگر توزیع مناسب افراد و افزونی تنوع گونه‌ای است. همچنین بررسی اکوسیستم‌های مختلف شهرستان ماکو نشان داد که شاخص شانن وینر کنه‌های eriophyoidea در اکوسیستم باغی در سطح احتمال 5 درصد به طور معنی‌داری در مقایسه با اکوسیستم زراعی و مرتعی بیشتر است و نیز تنوع گونه‌ای زیاد در اکوسیستم باغی سبب افزایش شاخص مارگالف این اکوسیستم نسبت به دو اکوسیستم دیگر شده است. افزایش تنوع این کنه‌ها در اکوسیستم باغی این ذهنیت ناشی از مطالعات پیشین را ایجاد می‌کند که امکان دارد در طول چندین سال شاهد تغییر رفتار و ترجیح میزبان کنه‌های اریوفیوئید از روی برخی گونه‌های گیاهی غیرمثمر و علف‌های هرز  به سمت گیاهان مثمر باشیم.

investigation on species diversity of eriophyoid mites in lands with different use in maku city

eriophyoidea mites are all herbivorous and are known as scabies mites or rust mites. these mites are plant pests and carriers of plant pathogens.  during the years 2020 2021, gardens, farms, and pastures of eight villages of maku city were sampled. after identifying and counting the samples, considering the number of species and their relative abundance, species diversity indices, shannon, simpson, and margalefs diversity indices were calculated at each station.in this research, a total of 35 species from 12 genera belonging to five tribes and two subfamilies were collected and identified from different mako villages. it seems that contrary to the imagination, climate changes and low rainfall in 2019 have affected the species diversity of pasture plants, which has led to a decrease in the indicators of the diversity of the pasture ecosystem compared to other ecosystems that have a regular irrigation schedule. handavar village had the highest value of shannon wiener’s index, and this village also showed the lowest simpson’s index, which means that the decrease in this index indicates high species diversity. also, the shannon wiener index of eriophyoidea mites in the garden ecosystem is significantly higher at the probability level of 5% compared to the agricultural and pasture ecosystems. the increase in the diversity of these mites in the garden ecosystem creates this mentality resulting from previous studies that it is possible to witness a change in the behavior and preferences of eriophyoid mites over some non productive plant species that are close to being on the side of fruitful plants