تغییرات جمعیت و توزیع فضایی سنک بذرخوار کلزا nysius cymoides ( hem., lygaeidae) در شهرستان کرمانشاه

سنک بذرخوار کلزا، nysius cymoides (spinola) (hem., lygaeida) ، حشرهای پلی فاژ و دارای پراکنش جهانی است و درحال حاضر به عنوان مهمترین آفت در مزارع کلزا استان کرمانشاه باعث خسارت می شود. در مطالعه حاضر تغییرات جمعیت و توزیع فضایی آفت در مزارع کلزا استان کرمانشاه طی سالهای 1399 و 1400 مورد بررسی قرار گرفت. نمونه برداری ها از ابتدای فصل رویش کلزا از فروردین ماه تا زمان برداشت در اوایل تیر ماه با استفاده از تور حشره گیری انجام شد. هر ده مرتبه تورزدن به عنوان یک واحد نمونه برداری در نظر گرفته شد. در هر هفته دو مرتبه از مزرعه مورد مطالعه نمونه برداری شد و در هر مرتبه 20 نمونه از نقاط مختلف مزرعه جمع آوری گردید و حشرات جمع آوری شده در هر واحد نمونه برداری در داخل کیسه های نایلونی نگهداری و به آزمایشگاه منتقل گردید. نتایج این مطالعه نشان داد که اولین گروه از جمعیت سنک بذرخوار کلزا در سالهای 1399 و 1400 به ترتیب در روزهشتم و یازدهم اردیبهشت ماه مشاهده شدند. هم چنین اولین پیک جمعیتی آفت در سالهای 1399 و 1400 به ترتیب با میانگین 32 /5 ± 46/25و2/53 ±56/8 حشره کامل در هر واحد نمونه برداری در پانزدهم اردیبهشت و اول خرداد ماه به دست آمد. دومین زمان اوج جمعیت سنک کلزا در سالهای 1399 و 1400 به ترتیب با میانگین 66/31 ±372/22 و 4/58 ± 126/45 حشره کامل در هر واحد نمونه برداری در دوم تیر ماه و بیست و نهم خرداد ماه به دست آمد. بیش ترین تراکم جمعیت پوره ها در سالهای 1399 و 1400 به ترتیب با میانگین 125/19 ± 1263/50 و3/91 ± 206/00 پوره در هر واحد نمونه برداری در دوم تیر ماه به دست آمد. در سال 1399، توزیع فضایی حشرات نر، ماده و کل بالغین سنک بذرخوار کلزا بر اساس روش تیلور از نوع تجمعی و توزیع فضایی مراحل مختلفپورگی، حشرات نر، ماده و بالغ سنک بر اساس روش آیوائو تصادفی بود. در سال 1400 ، توزیع فضایی مراحل پورگی، حشرات ماده و بالغ سنک بر اساس هر دو روش تیلور و آیوائو از نوع تصادفی به دست آمد. اما توزیع فضایی حشرات نر بر اساس روش تیلور و آیوائو به ترتیب از نوع تجمعی و تصادفی بود. به طور کلی نتایج این مطالعه نشان داد که حشرات کامل و پوره های سنک بذرخوار کلزا دارای دو پیک جمعیتی بودند.

population fluctuations and spatial distribution of the canola false chinch bug, nysius cymoides (hem., lygaeidae) in kermanshah

the false chinch bugs, nysius cymoides (spinola) (hem., lygaeidae) is a polyphagous and cosmopolitan distributed and it causes damage as the most important pest in canola fields in kermanshah province in the recent years. in the present study, population fluctuations and spatial distribution of the pest were investigated in canola fields of kermanshah province during 2020 and 2021 years. the results of this study showed that the first group of the false chinch bugs populations in 2020 and 2021 were observed on the 8 and 11th of april, respectively.the second population peak of the pest in 2020 and 2021 with an average of 372.22 ± 66.31 and 126.45 ± 4.58 was obtained on 22 and 19th june, respectively. the highest population density of nymphs in 2020 and 2021 with an average of 1263.50 ± 125.19 and 206.00 ± 3.91 was obtained on 23th june. the results of spatial distribution showed that in 2020, the spatial distribution of males, females and adults of the n. cymoides was recognized as aggregated based on taylor’s power law method and as random based on iwao’s patchiness regression method. in general, the results of this study showed that n. cymoides had two population peaks. also, based on goodness of fit, the iwao’s patchiness method was more suitable than the taylor’s power law method for estimating the spatial distribution of the pest.