تاثیر فرمولاسیون مایونز و امولسیون‌شونده غلیظ روغن معدنی بر پارامترهای زیستی سفید بالک گلخانه(trialeurodes vaporariorum)

سفید بالک گلخانه trialeurodes vaporariorum westwood یکی از آفات مهم گلخانه در دنیا و ایران بوده که سالانه خسارت هنگفتی بر محصولات کشاورزی وارد می‌کند. در این تحقیق، تاثیر غلظت کشنده 50 درصد (2 در هزار) فرمولاسیون مایونز و امولسیون‌شونده غلیظ (ec) به روش غوطه‌ورکردن برگ روی پارامترهای جدول زندگی سفیدبالک گلخانه در شرایط آزمایشگاهی مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش روی پوره‌های سن دوم سفیدبالک انجام شد. کمترین میانگین تعداد تخم‌های گذاشته شده مربوط به تیمار فرمولاسیون مایونز ( 92 /38 عدد تخم) بود که این مقدار از فرمولاسیون ec و شاهد به ترتیب ( 16 /40 و 39 /97 عدد تخم) کمتر بود. نرخ ذاتی افزایش جمعیت (rm) در تیمار هر دو فرمولاسیون مایونز و ec یکسان و در مقایسه با تیمار شاهد به ترتیب برابر با 065 /0 و 105 /0 بر روز به دست آمد. مقدار نرخ متناهی افزایش جمعیت (λ) در پوره‌های تیمار شده با هر دو فرمولاسیون 067 /1 بر روز به طور معنی‌داری کمتر از شاهد 111 /1 بر روز محاسبه شد. هم چنین نرخ خالص تولیدمثل (r0) در سفیدبالک تیمار شده با فرمولاسیون مایونز و ecبه ترتیب برابر با 49 /9 و 53 /9 تخم به‌ازای هر ماده بود که به طور معنی‌داری کمتر از تیمار شاهد 97 /26 تخم به‌ازای هر ماده محاسبه گردید. بیشترین و کمترین مقدار زمان یک نسل (t) به ترتیب در تیمارهای فرمولاسیون 34/26ec روز و شاهد 12 /31 روز مشاهده شد. بر اساس یافته‌های مطالعه حاضر هر دو فرمولاسیون از طریق کاهش توان تولیدمثلی جمعیت سفیدبالک گلخانه می‌توانند در کنترل این آفت اثرگذار باشند.

effect of mayonnaise and emulsifiable concentrate formulations on population dynamic of greanhouse whitefly (trialeurodes vaporariorum)

the greenhouse whitefly, trialeurodes vaporariorum westwood, is one of the most important pests in the world and iran, which causes great damage to agricultural products annually. in this study, the effect of 50% lethal concentration (lc50) of mayonnaise and emulsifiable concentrate (ec) formulation (50 ml/lit) on lifetable parameters of greenhouse whitefly was investigated using leafdeaping method under laboratory conditions. the experiment was performed on second nymphs instar. the lowest number of eggs was related to mayonnaise treatment (38.92 eggs) which was less than ec (40.16 eggs) and control (97.39 eggs) treatment. the intrinsic rate of increase reduction (rm) of oil treatment showed the effect of oil on pest population dynamic.the intrinsic rate of increase of both formulations and control were 0.065 d1 and 0.105 d1, respectively. the finite rate of increase (λ) was also significantly lower for whitefly treated with oil 1.067 d1 than whitefly in control 1.111 d1. furthermore, the net reproductive rate (r0) was 9.49 and 9.53 nymphs/female for mayonnaise and ec formulations which was less than control 26.97 nymphs/female, respectively. the highest generation time (t) was observed in ec oil .formulation with 34.26 d1 and the lowest was recorded in control treatment with 31.12 d1, respectively. according to the results of this study, ec and mayonnaise formulations can reduce reproductive capacity of greenhouse whitefly population.