مقایسه کارایی جلب کننده‌های مختلف در شکار مگس جالیز dacus ciliatus (diptera: tephritidae) در شهر کرمانشاه

مگس جالیز،dacus ciliatus ، یکی از مهمترین آفات گیاهان جالیزی است که لارو با تغذیه از میوه آن را غیر قابل استفاده می‌کند. اثر جلب‌کنندگی ملاس چغندرقند، پروتئین هیدرولیزات، استات آمونیوم، سرکه سیب، مخمر جو (با غلظت پنج درصد)، محرک غذایی آمونیا و فرومون جنسی مگس جالیز، با استفاده از تله مکفیل در یک مزرعه خیار در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار در سال 1397 بررسی شد. تله‌ها روی پایه‌های چوبی به ارتفاع یک متر آویزان شده و حشرات شکار شده هفتگی شمارش شدند. نتایج نشان داد که ملاس چغندرقند، پروتئین هیدرولیزات، مخمر جو، استات آمونیوم، فرومون مگس جالیز، سرکه سیب و محرک غذایی آمونیا به ترتیب در جلب حشرات بالغ بیشترین تاثیر را داشتند. بالاترین میزان شکار حشرات غیر هدف از راسته‌های diptera، lepidoptera، hymenoptera، coleoptera و thysanoptera در تیمار مخمر جو مشاهده شد. کمترین میزان شکار حشرات غیر هدف در تیمارهای، فرومون مگس جالیز (0.15 ± 0.98)، محرک غذایی آمونیا (0.17 ± 1.03) و استات آمونیوم (0.25 ± 1.17) دیده شد اما تفاوت معنی‌دار آماری بین این تیمارها وجود نداشت. نوسانات جمعیت حشرات بالغ مگس جالیز در تیمارها و تاریخ‌های مختلف نمونه برداری الگوی متفاوتی را نشان داد. بیشترین و کمترین فراوانی جمعیت در ماه‌های مهر و تیر با میانگین شکار هفتگی 36.3 و 0.5 مگس بالغ ثبت شد. بطور کلی ملاس چغندرقند، پروتئین هیدرولیزات و مخمر جو با غلظت پنج درصد به عنوان تیمارهایی با کارایی بالاتر و اقتصادی برای جلب و کنترل مگس جالیز در مزرعه خیار پیشنهاد می‌شوند.

Comparative field study of various attractants of the pumpkin fruit fly, Dacus ciliatus (Diptera: Tephritidae) in Kermanshah

Pumpkin fly, Dacus ciliatus, is one of the most important pests of cucurbitaceous plants which the larva by feeding on fruit. make it unusable. Effect of sugar beet molasses, hydrolyzed protein, ammonium acetate solution, apple vinegar, beer yeast (5%), ammonia lure and Dacus pheromone to determine the best attractant by using the Mcphail trap was conducted in a 3ha cucumber field by using a completely randomized design with four replications in 2018. Traps hang on wooden stands (1 m) and checked weekly and captured insects were recorded. Results revealed that Pumpkin flies captured with Sugar beet molasses, hydrolyzed protein, beer yeast, ammonium acetate solution, Dacus pheromone, apple vinegar and ammonia lure were effective in attracting adult insects, respectively. The highest weekly captured of nontarget insects such as Diptera, Lepidoptera, Hymenoptera and Coleoptera were observed in Beer yeast. The lowest weekly captured of nontarget insects were observed in Dacus pheromone (0.98 ± 0.15), ammonia lure (1.03 ± 0.17) and ammonium acetate (1.17 ± 0.25), but there is no significant differences among these treatments statistically. Adult population fluctuations did not follow the same patterns in different treatments and sampling dates. The highest and lowest populations were observed in October and July with records of 36.3 and 0.5 flies. Both sexes were active in field and the sex ratio was 0.63 female and 0.37 male. In conclusion, sugar beet molasses, hydrolyzed protein and beer yeast are very efficient and economic attractants to entrap pumpkin flies in cucumber fields.