تعامل نماتد سیستی heterodera glycines و قارچ عامل پوسیدگی ذغالی (macrophomina phaselolina) در ارقام حساس و مقاوم سویا

برهمکنش نماتد سیستی سویا heterodera glycines و قارچ macrophomina phaselolina عامل پوسیدگی ذغالی سویا روی ارقام حساس جی‌کا و ویلیامز و رقم مقاوم کتول در شرایط گلخانه مورد مطالعه قرار گرفت. تیمارها با استفاده از آزمون فاکتوریل با دو فاکتور تیمار و رقم، با شش تیمار مایه‌زنی شامل گیاه سالم، نماتد به تنهایی، قارچ به تنهایی، مایه‌زنی اولیه با قارچ و دو هفته بعد با نماتد، مایه‌زنی اولیه با نماتد و دو هفته بعد با قارچ و مایه‌زنی هم‌زمان قارچ و نماتد ارزیابی شدند. آزمون با سه سطح رقم، در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با پنج تکرار اجرا گردید. گیاهچه‌ها در مرحله دو برگی با بیست عدد تخم و لارو سن دوم نماتد در هر‌گرم خاک، دو میلی‌لیتر از سوسپانسیون اسپور به ازای هر بوته مایه‌زنی شدند. گیاهچه‌های مایه‌زنی شده، در شرایط گلخانه و در دمای 25 تا 27 درجه سلسیوس نگهداری شدند. پس از گذشت پنج ماه، فاکتورهای رشدی، عملکرد گیاه، شدت بیماری و نرخ تکثیر نماتد مورد ارزیابی قرار گرفتند. در رقم مقاوم کتول، شدت بیماری پوسیدگی ذغالی در تیمارهای متفاوت اختلاف معنی دار نشان نداد و اثر متقابل بین دو عامل وجود نداشت. در رقم حساس جی‌کا نیز شدت بیماری در تیمارهای یکسان بود و تکثیر در همه تیمارهای اتفاق افتاد ولی متاثر از تیمار قارچی نبود. در تیمار قارچ سپس نماتد، در رقم ویلیامز شدت بیماری پوسیدگی تفاوت معنی‌داری با سایر تیمارها داشت به طوری که می‌توان بیان کرد اثر متقابل قارچ و نماتد وجود داشت ولی تکثیر نماتد تحت تاثیر تیمارهای قارچی قرار نگرفت.

Interactions between cyst nematode (Heterodera glycines) and charcoal rot fungus (Macrophomina phaselolina) in susceptible and resistant soybean cultivars to the nematode

Interactions between the cyst nematode Heterodera glycines and charcoal rot fungus (Macrophomina phaselolina) in susceptible cultivars JK and Williams and Katol as a resistant cultivar were studied in greenhouse conditions. Treatments were evaluated by factorial test with two factors treatment and cultivar, six treatments of inoculation including healthy plants, nematode alone, fungus alone, primary inoculation with fungus and two weeks later with nematode, primary inoculation with nematode and two weeks later with fungus and inoculation with fungus and nematodes simultaneously. Experiments were conducted in three levels of cultivars in Random Complete Block Design with five replications. Twenty eggs and second stage juveniles of nematode and two microliters of spore’s suspension per gram of soils were inoculated at two leaves stage of the seedlings. The inoculated seedlings were kept at 2527 °C in greenhouse conditions. The growth factors, yields of plant, disease severity and nematode reproduction factor were evaluated after five months. In Katol resistance cultivar, the severity of charcoal rot disease did not show significant difference in treatments and there was no interaction. In JK susceptible cultivar, the severity of disease was the same in the treatments and reproduction occurred in all treatments but was not affected by fungal treatment. In Williams cultivar, inoculation with fungus and then nematode, the disease severity was significantly different from other treatments so that it can be stated that there was interaction between fungus and nematode but nematode reproduction was not affected by fungal treatments.