بهبود رشد و عملکرد گندم در رقابت با علف‌های هرز در حضور قارچ میکوریز

به‌منظور بررسی اثر قارچ میکوریز بر روابط رقابتی گندم (triticum aestivum) با علف های هرز، دو آزمایش مستقل به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی، در شرایط گلدانی در سال زراعی 97-1396 در کرج، اجرا شد. در آزمایش اول فاکتورها شامل گندم و شش گونه علف هرز، در دو سطح با و بدون میکوریز و در آزمایش دوم، فاکتورها شامل کشت خالص گندم، یولاف‌وحشی و چاودار و کشت مخلوط گندم با یولاف وحشی و گندم با چاودار، در دو سطح با و بدون میکوریز بود. در آزمایش اول، پاسخ رشد میکوریزایی کیسه کشیش (capsella bursapastoris)، خونی واش (phalaris minor)، خاکشیرتلخ (sisymbrium irio)، چچم (lolium rigidum) و گندم، به ترتیب معادل 18، 19.5، 23، 38 و 41 درصد و پاسخ رشد میکوریزایی چاودار (secale cereale) و یولاف وحشی (avena ludoviciana) به ترتیب معادل 29.28 و 22.40 درصد بود. در آزمایش دوم، رقابت چاودار و یولاف وحشی، در تیمار عدم کاربرد قارچ، وزن خشک گندم را به ترتیب به میزان 41.58 و 51.40 درصد کاهش داد و در حضور قارچ، وزن خشک گندم در رقابت با چاودار و یولاف وحشی، به ترتیب به میزان 43.10 و 47.11 درصد افزایش یافت. عملکرد دانه گندم درکشت خالص و در حضور قارچ میکوریز، معادل 5.51 گرم در بوته بود که در مقایسه با تیمار عدم کاربرد قارچ، افزایش 51.79 درصدی را نشان داد. نتایج این پژوهش نشان می دهد که چنانچه علف های هرز غالب در مزارع گندم، غیرمیکوریزایی باشند و یا پاسخ رشد میکوریزایی آن ها منفی باشد، کاربرد قارچ میکوریز می تواند خسارت علف های هرز مذکور را کاهش دهد.

Improvement of growth and yield of wheat in competition against the weeds in the ‎presence of mycorrhizal fungus

To investigate the effects of mycorrhizal fungus on competitive relations between wheat (Triticum aestivum) and weeds, two separated factorial experiments based on a completely randomized design were carried out at greenhouse conditions in Karaj, during 20172018. The factors of the 1st experiment were wheat and six weed species and two levels of mycorrhiza inoculation (with and without fungus) and that of the 2ndexperiment were pure stand of wheat, wild oat and rye and mixed cropping of wheat with wild oat and wheat with rye, and two levels of mycorrhiza inoculation (with and without fungus). In the 1stexperiment, mycorrhizal growth response of shepherd's purse (Capsella bursapastoris), bunchgrass (Phalaris minor), Londonrocket (Sisymbrium irio), perennial ryegrass (Lolium rigidum) and wheat were 18, 19.5, 23, 38 and 41 percentage, respectively and that of Rey (Secale cereale) and wild oat (Avena ludoviciana) were 29.28 and 22.40 percentage, respectively. In the 2nd experiment Rye and wild oat competition in nonfungus inoculated treatment reduced wheat dry weight by 41.58% and 51.4%, respectively. In the presence of fungus, wheat dry weight in competition with rye and wild oat, increased by 43.10% and 47.11%, respectively. In pure stand of wheat in the presence of fungus, wheat yield was 5.51 g/plant, which increased by 51.79% in comparison with nonapplication of fungus. The results of this research indicate that if the dominant weeds in the wheat fields, are nonmycorrhizal, or their mycorrhizal growth response is negative, the application of mycorrhizal fungi can reduce the damage of those weeds.