اثر برخی آفت‌کش‌ها بر روی مینوز گوجه‌فرنگی (lep.: gelechiidae) tuta absoluta و دو گونۀ زنبور پارازیتوئید (hym:trichogrammatidae) trichogramma brassicae وt. evanescens

پروانۀ مینوز گوجه‌فرنگی tuta absoluta یکی از آفت‌های مهم گوجه‌فرنگی است. در این پژوهش اثر حشره‌کش‌های آبامکتین، امامکتین بنزوات، استامیپرید و فلوبندیامید روی دو مرحلۀ رشدی نابالغ حساس (لارو سن اول) و متحمل (شفیره) آفت و مرحلۀ بالغ دو گونۀ پارازیتوئید تخم آفت trichogramma brassicae و t. evanescens مورد بررسی قرار گرفت. مینوز گوجه‌فرنگی از گلخانه‌های شهرستان اراک جمع‌آوری شد و پس از سه نسل پرورش در آزمایشگاه از مراحل لاروی و شفیرگی برای انجام زیست‌سنجی به روش غوطه‌وری استفاده شد. برای دو گونۀ تریکوگراما تیمار به روش لوله‌آزمایش انجام گرفت. مقدار lc50 حشره‌کش‌های آبامکتین، امامکتین بنزوات، استامیپرید و فلوبندیامید روی لارو سن اول مینوز گوجه‌فرنگی به ترتیب 0.92، 0.13، 1.51 و 0.34 میکروگرم بر میلی‌لیتر و برای شفیرۀ این آفت 4.99، 2.25، 3.22 و 3.48 میکروگرم بر میلی‌لیتر برآورد گردید. میزان lc50 آفت‏کش‏های یادشده برای حشره‏های کامل t. brassicaeبه ترتیب 0.0013، 0.0029، 0.0058 و 1.53 و برای حشره‏های کامل evanescenst. به ترتیب 0.0014، 0.0025، 0.0052 و 1.71 میکروگرم مادۀ تجاری بر میلی‌لیتر به دست آمد. بیشترین میزان پارازیتیسم تخم بید غلات برای هر دو گونه در روز دوم پس از پیدایش مشاهده شد به‌طوری‌که در گونۀt. brassicae پس از تیمار با فلوبندیامید، استامیپرید، امامکتین بنزوات و آبامکتین به ترتیب 0.17± 14.70، 0.20 ± 14.00، 0.20 ± 13.10 و 0.14± 11.80 تخم پارازیته شد و همگی تیمارها با شاهد (0.12 ±16.00) دارای اختلاف معنی‌دار بود. برای گونۀevanescenst. این اندازه‌ها به ترتیب 0.21± 13.10، 0.12 ± 12.37، 0.18 ± 11.50 و 0.16± 11.23 به دست آمد که همچنین با شاهد (0.19 ±14.00) اختلافمعنی‌دار نشان داد. ارزیابی نسبت خطر، فلوبندیامید را در گروه 2 سمیت (آفت‏کش‏های با سمیت کم تا میانه) و دیگر آفت‏کش‏ها مورد آزمایش را در گروه 3 (آفت‏کش‏ها با سمیت بسیار) قرار داد. با توجه به سمیت کمتر فلوبندیامید روی دو گونۀ زنبور پارازیتوئید و تاثیر کمتر آن بر میزان پارازیتیسم، به‌کارگیری این آفت‏کش در برنامه‌های مدیریت تلفیقی مینوز گوجه‌فرنگی امکان‌پذیر است.