ارزیابی درک دانشجویان ریاضی از مفهوم حد به کمک نقشه مفهومی

در رویکردهای جدید یاددهی-یادگیری بر یادگیری معنادار در مقابل با یادگیری طوطی وار تاکید می شود. پس ارزیابی و ارزش یابی به عنوان جزیی تفکیک ناپذیر از فرایند آموزش نیز باید متناسب بارویکردهای جدید آموزشی تغییر کند. از جمله ابزارهای نوین برای ارزیابی و ارزش یابی دانش مفهومی، نقشه مفهومی است. نقشه مفهومی نموداری شامل مفاهیم یا اصطلاحاتی است که درون دایره یا اشکال هندسی دیگر قرار می گیرند و توسط خطوط و عبارات اتصالی تحت رابطه‌ای معنادار به هم وصل می شوند. نقشه مفهومی ابزار مفیدی برای آموزش، طراحی برنامه آموزشی، ارزیابی و ارزش یابی یادگیری است. در این تحقیق به کمک نقشه مفهومی، درک 25 دانشجوی سال سوم رشته دبیری ریاضی دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی از مفهوم حد مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفت. پس از آشنایی دانشجویان با نقشه مفهومی در طی سه مرحله، دانشجویان به صورت انفرادی، گروهی و گروهی همراه با استفاده از نرم افزار به رسم نقشه مفهومی حد پرداختند. یافته های تحقیق نشان می دهد که در هر مرحله نسبت به مرحله قبل بدفهمی‌ها و اشتباهات کاهش یافتند، ارتباط های عرضی وطولی دقیق تر، بیشتر و پیچیده تر شدند. برخی از بدفهمی های دانشجویان که از این طریق شناسایی شد عبارتند از: 1) تعریف حد در یک نقطه که بعضی از دانشجویان فکر می کردند نقطه باید در دامنه تعریف تابع باشد. 2) بعضی از آنها حد را برای واگرایی دنباله ها می دانستند. 3) بیان نکردن تمام مجانب ها به کمک حد. شناسایی این بدفهمی‌ها در دانشجویان با استفاده از ابزارهای مرسوم ارزش یابی ممکن نبود. علاوه بر این، با استناد به استاندارد پیوند‌ها و اتصالات در آموزش، بیشتر شدن ارتباطات بیانگر درک مفهومی عمیق‌تر از مفهوم است. نتایج این تحقیق می‌تواند مبنایی برای تجدید نظر در شیوه‌های ارزش یابی و ارتقا کیفیت طراحی‌های آموزشی باشد.