نقش آموزش برخط در پرورش خودفرمانی فردی دانشجویان با تاکید بر سازه‌گرایی اجتماعی

پیشینه و اهداف: آموزش برخط در بستر مجازی و از طریق اینترنت انجام می شود و هدف آن فراهم آوردن فرصت هایی برای آموختن است و خودفرمانی فردی دانشجویان در فرایند یاددهی یادگیری یکی از عوامل تحقق این هدف است. لذا یکی از رسالت های دانشگاه ها، پرورش دانشجویان دارای منش خودفرمانی بوده تا هماهنگ با ارزش هایی که پذیرفته اند زندگی کنند و اگر در پرورش چنین دانشجویانی موفق عمل نکنند؛ در دو حوزه‌ آموزش و پژوهش نیز موفقیت چندانی به دست نخواهند آورد. از سوی دیگر، فناوری آموزش برخط ابزاری خنثی نبوده و می تواند به ازای تضعیف برخی از جنبه های تجربه دانشجویان، ابعاد دیگری را رشد و توسعه دهد، گسترش آموزش برخط در دانشگاه ها می تواند فرصت ها و تنگناهای آموزشی و تربیتی نوظهوری را برای دانشجویان به وجود آورد که نیازمند بررسی فلسفی است. بین صاحب نظران در مورد نقش آموزش برخط در پرورش خودفرمانی فردی توافق نظر وجود ندارد. برخی معتقدند که پرورش خودفرمانی فردی در محیط آموزش برخط مغفول مانده و اصولاً آموزش برخط را برای شبیه‌سازی فعالیت‌های تربیتی مناسب نمی‌بینند. در مقابل موافقان بر این باورند که از طریق تجهیزات، امکانات و قابلیت‌های فراوان آموزش برخط رشد خودفرمانی فردی دانشجویان امکان‌پذیر است. بنابراین هدف پژوهش حاضر، بررسی نقش آموزش برخط در پرورش خودفرمانی فردی با تاکید بر سازه گرایی اجتماعی است.روش‌ها‌: پژوهش حاضر فلسفی و از نوع تحلیل مفهومی و زبانی و تحلیل منطقی فرارونده است. در گام نخست جهت پاسخ به سوال پژوهش، روش ما تحلیل مفهومی و زبانی است که دربردارنده‌ تحلیل، تفسیر و وضوح بخشی مفهوم آموزش برخط از یک طرف و تحلیل مفاهیم خودفرمانی فردی و سازه گرایی اجتماعی از طرف دیگر است. در گام دوم، با بهره گیری از روش تحلیل منطقی فرارونده، شرط منطقی استفاده از یک مفهوم را بررسی می کنیم. در گام سوم، از روش استنتاجی به‌صورت قیاس نظری جهت استنتاج شواهد سازنده و غیرسازنده آموزش برخط در پرورش خودفرمانی فردی استفاده می‌شود. جامعه منابع پژوهش شامل کلیه اسناد، مدارک و منابع مرتبط با آموزش برخط، خودفرمانی فردی و سازه گرایی اجتماعی و نمونه منابع شامل اسناد، مدارک و منابع فارسی و لاتین، چاپی و الکترونیکی معتبر و مرتبط با موضوع و مفاهیم پژوهش بود. با توجه به ماهیت پژوهش، ابزار و روش گردآوری داده ها شامل برگه های فیش و بهره گیری از روش فیش برداری از منابع مذکور و روش تجزیه و تحلیل داده های گردآوری شده، کیفی و مبتنی بر تحلیل فلسفی و منطقی بود.یافته‌ها: براساس سازه گرایی اجتماعی آموزش برخط از یکسو با توسعه یادگیری مادام العمر، تغییر فرایند یاددهی یادگیری، رشد ابعاد خودفرمانی فردی، انعطاف پذیری در فراگیری و امکان گمنامی و پنهان کردن هویت دانشجویان زمینه‌ پرورش خودفرمانی فردی را فراهم نموده است. از سوی دیگر، به علت اعتماد افراطی به داوری اخلاقی دانشجو، ترویج دانشجومحوری، شیوع انتخاب التقاطی به جای انتخاب آگاهانه و آزادانه، پیروی دانشجویان از رغبت های شخصی و رشد افراطی خودمحوری نقشی غیرسازنده در پرورش خودفرمانی فردی داشته است.نتیجه‌گیری: بر بنیاد سازه گرایی اجتماعی و عاملیت همزمان فناوری و انسان، آموزش برخط از طریق تغییر ماهیت، علایق و قصد‌های دانشجویان می تواند نقشی سازنده یا غیرسازنده در پرورش خودفرمانی فردی آن‌ها داشته باشد. اما آموزش برخط تحت التزام قرائت خاصی نیست و می‌تواند از سوی بازیگران گوناگون و به روش‌های متفاوت قرائت شود. بدین ترتیب امکان مداخله، اصلاح و جهت‌دهی به فرایند توسعه‌  آموزش برخط در پرورش خودفرمانی فردی از سوی بازیگرانش فراهم شده است. در نتیجه می توان نقش غیرسازنده آموزش برخط در پرورش خودفرمانی فردی را با بهره گیری بیشتر از فناوری‌های چندرسانه‌ای و تعاملی‌تر کردن محیط یادگیری برخط کاهش و تبدیل به فرصت کرد.

The role of online education in developing students’ personal autonomy with an emphasis on social constructivism

Background and Objectives: Online education is done on a virtual platform and through the Internet and its purpose is to provide opportunities for learning, and students’ personal autonomy in the teachinglearning process is one of the contributing factors to achieve this goal. Therefore, one of the missions of universities is to educate students with personal autonomy to live in harmony with the values they have accepted and if they are not successful in educating such students, they will not achieve much success in the two fields of education and research. On the other hand, online education technology is not a neutral tool and can grow and develop some other dimensions in exchange for weakening some aspects of students’ experience. The expansion of online education in universities can create emerging educational and upbringing opportunities for students, which requires philosophical study. There is no consensus on the role of online education in fostering personal autonomy. Some argue that the development of individual personal autonomy in online education has been neglected and they basically do not find online education suitable for simulating educational activities. Contrarily, the proponents believe that through the abundant equipment, facilities and capabilities of online education, the growth of students’ individual selfgovernment is possible. Therefore, the purpose of this study is to explore the role of online education in deeloping students’ personal autonomy with an emphasis on social constructivism.Methods: The present study is philosophical and of the type of conceptual and linguistic analysis and logical analysis. In the first step to answer the research question, our method is conceptual and linguistic analysis, which includes the analysis, interpretation and clarification of the concepts of online education on the one hand and the analysis of the concept of individual selfgovernment and social constructivism on the other hand. In the second step, using the method of transcendental logical analysis, we examine the logical condition of using a concept. In the third step, the inferential method and the type of theoretical analogy are used to infer constructive and nonconstructive evidence of online education in cultivating personal autonomy. The community of research resources included all documents, credential and resources related to online education, personal autonomy and social constructivism and sample sources included documents and evidences in Persian and Latin, print and electronic, valid and related to the subject and concepts of the research. Due to the nature of the research, the tools and methods of data collection included Fish sheets and using the Fishing method from the mentioned sources and the method of analyzing the collected data was qualitative and based on philosophical and logical analysis.Findings: Based on social constructivism, online education, on the one hand, with the development of lifelong learning, changing the teaching learning process, the growth of the dimensions of personal autonomy and Flexibility in learning and the possibility of anonymity and concealment of students’ identity has provided the ground for individual selfregulation. On the other hand, Online education due to the extreme trust in student ethical judgment, promoting studentcenteredness, the prevalence of eclectic choice instead of conscious and free choice, students’ pursuit of personal desires and the extreme growth of selfcenteredness have played a nonconstructive role in fostering individual selfgovernment.Conclusion: Based on social constructivism and the simultaneous agency of technology and human beings, online education through changing the nature, interests and intentions of students can play a constructive or nonconstructive role in cultivating their personal autonomy. But online education is not read in a specific compulsory format and can be read by different actors in different ways. Thus, it is possible for its actors to intervene, modify and direct the development process of online education in cultivating individual selfgovernment. As a result, the nonconstructive role of online education in fostering personal autonomy can be reduced and turned into opportunities by making more use of multimedia technologies and making the online learning environment more interactive.