نقاط قوت، ضعف، فرصت‌ها و تهدیدهای شیوع ویروس کووید- 19 در آموزش عالی از دیدگاه دانشجویان دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه تبریز

پیشینه و اهداف: هدف پژوهش حاضر بررسی نقاط قوت، ضعف، فرصت‌ها و تهدیدهای شیوع ویروس کووید 19 در آموزش عالی از دیدگاه دانشجویان دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی بود.روش‌ها‌: پژوهش حاضر از نظر هدف جزو پژوهش های کاربردی و از نظر ماهیت پژوهش از نوع توصیفی پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش، کلیه دانشجویان رشته های علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه تبریز و براساس آمار دریافتی از دانشگاه به تعداد 882 نفر بودند. برای تعیین حجم نمونه آماری از جدول کرجسی و مورگان استفاده شد که بر مبنای آن برای جامعه ای با 882 نفر، تعداد 268 نفر نمونه انتخاب شد. بعد از تعیین حجم نمونه از روش نمونه‌گیری در دسترس برای تکمیل پرسش‌نامه ها استفاده شد. برای به‌دست آوردن داده ها از پرسش‌نامه محقق ساخته 79 گویه ای استفاده شد. برای این منظور، بعد از مطالعه منابع و پیشینه مرتبط با موضوع و مصاحبه با چند نفر از اساتید و دانشجویان، گویه ها  استخراج شد و در چهار بخش قوت ها (s)، ضعف ها (w)، فرصت ها (o) و تهدید (t) تنظیم شد. روایی محتوایی و صوری پرسش‌نامه براساس نظر خبرگان، به ویژه استاد راهنما و مشاور مورد تایید قرار گرفت. برای تعیین پایایی پرسش‌نامه نیز از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد. میزان پایایی هر چهارمولفه قوت، ضعف، فرصت و تهدید بیشتر از 9/0 است که میزان پایایی در حد عالی است. برای تجزیه و تحلیل داده ها، از روش پیشنهادی حسین، ادنان و حاسین (2014) و  swot استفاده شد.یافته‌ها: نتایج نشان داد که در نقاط قوت، گویه آگاهی‌بخشی به موسسات آموزش عالی در راستای کمبودهای زیرساختی مجازی با درصد وزن نرمال شده 83/6 در رتبه اول؛ گویه انعطاف‌پذیری در مکان آموزش با درصد وزن نرمال شده 68/6 در رتبه دوم؛ گویه تسهیل دسترسی به مطالب با درصد وزن نرمال شده 58/6 در رتبه سوم؛ در نقاط ضعف گویه عدم امکان دسترسی دانشجویان به امکانات فیزیکی دانشگاه با درصد وزن نرمال شده 35/5 رتبه یکم، گویه عدم کسب تجربه های جدیدتر و متفاوت که تنها با حضور در دانشگاه ها صورت می پذیرد با درصد وزن نرمال شده 29/5 رتبه دوم، گویه کاهش شدید روابط عاطفی در بین دانشجویان و اساتید بادرصد وزن نرمال شده 92/4 رتبه سوم؛ در فرصت ها، گویه امکان تحصیل برای شاغلین  با درصد وزن نرمال شده 71/5 در رتبه اول؛ گویه فرصت‌های جهانی یادگیری برای نسل جدید با درصد وزن نرمال شده 23/5 در رتبه دوم؛ گویه ایجاد سیستم‌های آموزش الکترونیکی یکپارچه در قالب محیط‌های یادگیری مجازی با درصد وزن نرمال شده 21/5 در رتبه سوم و در تهدیدها، گویه آسیب‌های جسمانی (آسیب چشمی، کمردرد)  با درصد وزن نرمال شده 42/5 در رتبه اول؛ گویه کاهش رابطه بین استاد و دانشجو  با درصد وزن نرمال شده 26/5 در رتبه دوم؛ گویه کاهش تعامل دانشجو با دانشجو با درصد وزن نرمال شده 21/5 در رتبه سوم قرار دارند، در آخر به بررسی عوامل داخلی (قوت و ضعف) و خارجی (فرصت و تهدید) پرداخته شده و راهبردهای مربوط با قوت فرصت (so)، قوت تهدید (st)، ضعف فرصت (wo) و ضعف تهدید (wt) ارائه شد.  نتیجه‌گیری:  با توجه به نتایج به‌دست آمده، باید نسبت به استفاده بهینه از فرصت های فراهم شده برای آموزش مجازی اقدام کرد و به توسعه زیرساخت های آموزش مجازی و گسترش محیط یادگیری تعاملی پرداخت تا با بهره گیری از نقاط قوت و فرصت های ایجاد شده، آموزش در مسیر رو به رشد و مطلوبی قدم بردارد. در این راستا می توان با گروهبندی دانشجویان با رعایت پروتکل های بهداشتی، بهره‌گیری از ارزشیابی های پروژه محور و همچنین جذب منابع مالی برای تقویت زیرساخت ها نقاط ضعف و تهدید ها را کاهش داد.

Strengths, weaknesseses, opportunities and threats of the Covid-19 outbreak in higher education from the perspective of students of the faculty of educational sciences and psychology in university of Tabriz

Background and Objectives: The aim of this study was surevying the strengths, weaknesses, opportunities and threats of the Corona virus outbreak in higher education from the perspective of students of the faculty of educational sciences and psychology.Methods: The present study was an applied one in terms of its purpose and descriptivesurvey in terms of the nature of the research. The statistical population of the present study consisted of students of educational sciences and psychology of university of Tabriz; according to the statistics received from the university, therer were 882 students. The Krejcie and Morgan table was used to determine the statistical sample size, based on which 268 participants were included in the sample using the available sampling method. A 79item researchermade questionnaire was given to the participants to gather the required data. To this end, after studying the relevant sources and background and interviewing several professors and students, the questionnaire items were extracted and divided into four sections: strengths (S), weaknesses (W), and opportunities (O) and threats (T). The content and face validity of the questionnaire were confirmed drawing on the experts’ opinions, especially the supervisors and advisors. Cronbach’s alpha coefficient was used to determine the reliability of the questionnaire. The reliability of each of the four components of strengths, weaknesses, opportunities and threats was higher than 0.9, which was considered as an excellent level of reliability. To analyze the data, the proposed SWOT methods of Hossein, Adnan and Hossein (2014) were used.Findings: The results showed that considering the strengths, the item of informing higher education institutions of their virtual infrastructure deficiencies was ranked as the first with a percentage of normalized weight of 6.83; flexibility in training places with normalized weight percentage of 6.68 was put in the second place; the item related to facilitating access to the content with a percentage of normalized weight of 6.58 was in the third place. Considering the weaknesses, the impossibility of students’ access to the physical facilities of the university with a percentage of normalized weight of 5.35 was ranked as the first; the item of not being able to gain newer and different experiences that can only be acquired by attending universities was the second one with a normalized weight percentage of 5.29. third rank; moreover, lack of affective bonds among between the students and the instructirs was considered as the third item with a normalized weight percentage of 4.92. As regards the opportunities, the possibility of education for employees with a percentage of normalized weight of 5.71 was put in the first place; global learning opportunities for the new generation with a normalized weight percentage of 5.23 was ranked as the second item; the item related to creating integrated elearning systems in the form of virtual learning environments with a percentage of normalized weight of 5.21 in was considered as the third item. With regard to the threats, the item of physical injuries (eye injury, backache, etc.) with a normalized weight percentage of 5.42 was ranked as the first one; The item related to the decrease of the relationship between the instructors and the students was the second one with a percentage of normalized weight of 5.26; and the item related to a decrease in the studentstudent interaction with a percentage of normalized weight of 5.21 was ranked as the third one. Finally, internal (strengths and weaknesses) and external (opportunities and threats) factors were examined and strategies related to strengthsopportunities (SO), strengthsthreats (ST), weaknessesopportunities (WO) and weaknessesthreats (WT) were presented.Conclusion: According to the results, it is necessary to make the best use of the opportunities provided for elearning and to develop elearning infrastructure and expand the interactive learning environments to take advantage of the strengths and opportunities, in order to move education towards a growing and desired direction. In this regard, weaknesses and threats can be reduced by grouping students in accordance with the health protocols, utilizing projectbased evaluations, as well as attracting financial resources to strengthen the required infrastructure.