بررسی کیفیت فرایند آموزش درس مقدمات طراحی معماری (2) در پردیس هنرهای زیبای دانشگاه تهران

پیشینه و اهداف: اهمیت فرایند آموزش دروس مقدمات طراحی معماری امری بدیهی است. بر همین اساس قبل از آموزش دروس طراحی معماری، گذراندن دروس مقدمات طراحی معماری پایه پیشنهاد شده است، تا دانشجویان قبل از ورود به دروس طراحی معماری با مولفه‌های مورد نیاز برای این دروس، آشنا شوند. در این میان درس مقدمات طراحی معماری2 بیشتر با آموزش مفاهیم معماری ارتباط دارد؛ لذا در این پژوهش کیفیت فرایند آموزش درس مقدمات طراحی معماری2 براساس ابعاد آموزشی، روانشناسی محیط، کالبدی و تجهیزاتی یا تکنولوژی در دو آتلیه5 و آتلیه6 مورد بررسی قرار گرفت، تا تاثیر ابعاد مختلف بر فرایند آموزش روشن شده و تلاش بیشتر در جهت هرچه بهتر شدن کیفیت فرایند آموزش هویدا گردد.روش‌ها:‌ این پژوهش از نوع توصیفی-تحلیلی است و از نظر نتایج یک تحقیق کاربردی است که در آن از روش تحقیق ترکیبی استفاده شده است و بخش اول شامل پرسش‌نامه و نظرسنجی از دانشجویان است. جمع آوری داده‌ها به روش میدانی با بهره‌گیری از منابع و نیز مصاحبه و پرسش‌نامه با به‌کارگیری طیف لیکرت انجام شده است. جامعه آماری مورد مطالعه دانشجویان آتلیه5 و آتلیه6 نیم‌سال تحصیلی دوم 97-96، است که درس مقدمات طراحی معماری2 را گذرانده‌اند و با استفاده از فرمول کوکران و با ضریب خطای 5 درصد، برای اتلیه5، 30 نفر و اتلیه6، 28 نفر بوده است. برای مقایسه چهار بعد ذکر شده، در دو آتلیه5 و 6 از آزمون واریانس یک‌طرفه در برنامه spss استفاده شده است. بخش دوم تحلیل مربوط به تمرین‌های دانشجویان است که براساس هفت مولفه (خلاقیت، مفهوم، ارتباط، عملکرد، ساختار، مصالح و مهارت) موردنظر سرفصل وزارت علوم برای تمرین های درس مقدمات طراحی معماری(2) بررسی شده است که هرکدام از اساتید هنگام شرح تمرین مفاهیم مرتبط با آن را نیز ذکر کرده‌اند.یافته‌ها: کیفیت بعد آموزشی در بازه 65-13 امتیاز، در آتلیه5 با میانگین40 کمتر از آتلیه6 با میانگین 52 است. کیفیت دو آتلیه5 و اتلیه6 از نظر بعد روانشناسی محیط، در بازه 26-5 امتیاز، به ترتیب دارای میانگین 16.7 و 22.1 است.. کیفیت فرایند آموزش دو آتلیه5 و آتلیه6 از لحاظ بعد کالبدی در بازه 26-5 به ترتیب دارای میانگین های 16.53و 20.85 است. دانشجویان آتلیه6 بیشتر از دانشجویان آتلیه5 به رعایت روابط فضایی آتلیه معتقد هستند و علت آن را انعطاف‌پذیری بیشتر فضا می دانند. کیفیت فرایند آموزش دو آتلیه5 و آتلیه6 از لحاظ بعد تجهیزاتی در بازه 26-5 به ترتیب دارای میانگین های 16.53 و 20.85 است. بخش دوم تحلیل مربوط به تمرین‌های دانشجویان است که براساس هفت مولفه (خلاقیت، مفهوم، ارتباط، عملکرد، ساختار، مصالح و مهارت) موردنظر سرفصل وزارت علوم برای تمرین‌های درس مقدمات طراحی معماری2، بررسی شده است که هرکدام از اساتید هنگام شرح تمرین مفاهیم مرتبط با آن را نیز ذکر کرده‌اند. یافته‌ها نشان می‌دهد که در تمرین‌های مربوط به آتلیه5 مفاهیم به‌کار برده شده به ترتیب اهمیت خلاقیت و مهارت، مفهوم و عملکرد، ارتباط و مصالح و در نهایت سازه و در آتلیه6 مفهوم، خلاقیت و عملکرد و سازه، ارتباط و مهارت و در آخر مصالح است.ﻧﺘﯿﺠﻪﮔﯿﺮی: ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺣﺎﮐﯽ از آن اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻌﺪ آﻣﻮزﺷﯽ در ﺣﺎﻟﺖ ﮐﻠﯽ ﺑﻪﺻﻮرت 63,79% ﻣﺘﻮﺳﻂ و 36,2% ﺧﻮب، ﺑﻌﺪ رواﻧ ﺸﻨﺎ ﺳﯽ ﻣﺤﯿﻂ 13,79% ﺿﻌﯿﻒ، 3,44% ﻣﺘﻮ ﺳﻂ و 68,96% ﺧﻮب، ﺑﻌﺪ ﮐﺎﻟﺒﺪی 5,17% ﺿﻌﯿﻒ، 46,55% ﻣﺘﻮ ﺳﻂ و 31% ﺧﻮب، ﺑﻌﺪ ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژی 63,79% ﺿﻌﯿﻒ، 20,68% ﻣﺘﻮﺳﻂ و 15,51% ﺧﻮب ارزﯾﺎﺑﯽ ﺷﺪﻧﺪ. از ﻧﻈﺮ اﺳﺘﺎدان ﻫﺮ دو آﺗﻠﯿﻪ ﺧﻼﻗﯿﺖ ﻣﻬﻢﺗﺮﯾﻦ ﻣﺆﻟﻔﻪ، در ﻃﺮاﺣﯽ ﺗﻤﺮﯾﻦ ﻫﺎی اراﺋﻪ ﺷﺪه ﺑﺮای درس ﻣﻘﺪﻣﺎت ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﻌﻤﺎری2 اﺳﺖ.

Studying the quality of teaching the course of the Introduction to architectural design (2) at the Faculty of Fine Arts, University of Tehran

Background and Objectives: The importance of the process of teaching the basics of the architechtural design is obvious. Accordingly, before teaching the architectural design courses, it is suggested to take the architectural design courses, so that the students become familiar with the components required for these courses before entering the architectural design courses. Among these, the basic architectural design (2) is more related to teaching architectural concepts, so in this study, the quality of the teaching process of the course of the introduction to the architectural design (2) was examined based on educational, environmental psychology, physical and equipment or technology dimensions in two Ateliers of 5 and 6 so that the effect of different dimensions on the education process can be clarified and more efforts can be made to improve the quality of the education process.Methods: This research is a descriptiveanalytic study and based on its results, it is regarded as an applied research. In which the combined research method has been used. The first part of this study consists of a questionnaire and a survey of students. Data collection was done by field method, using resources and also interviews and questionnaires, using the Likert scale. The statistical population of the study comprised of 30 students of Atelier 5 and 28 students of atelier 6 in the second semester of the academic year of 20172018 who had passed the course of the introduction to architectural design (2). To compare the aforementioned four dimensions in Atelier 5 and Atelier 6, oneway analysis of variance in the software program of SPSS was used. The second part of the data analysis was related to examing the students’ exercises, based on seven components (creativity, concept, Relationship, function, structure, materials, and skills) as the syllabus was selected by the Ministry of Science for the exercises of the course of the introduction to architectural design (2) in which each of the course professors has also mentioned the related concepts when describing the practice.Findings: The quality of the educational dimension in the range of 1365 points in Atelier 5 with an average of 40 is lower than that of Atelier 6 with an average of 52. The quality of the two Ateliers of 5 and 6 in terms of the dimension of the environmental psychology, in the range of 526 points, has an average of 16.7 and 22.1, respectively. The quality of the training process of Atelier 5 and Atelier 6 in terms of the physical dimension in the range of 526 points has an average of 16.53 and 20.85, respectively. The students of Atelier 6 as compred to the students of Atelier 5 have a stronger belief in maintaining the spatial relationships of the atelier, and they believe its reason lies in the greater flexibility of the space. The quality of the training process of the two Ateliers of 5 and 6 has an average of 16.53 and 20.85 in terms of equipment in the range of 526 points, respectively. The second part of the analysis is related to examining the students’ exercises, which are based on the seven components (creativity, concept, relationship, function, structure, materials, and skills) as the syllabus selected by the Ministry of Science for the exercises of the course of the introduction to the architectural design (2) in which each of the professors has also mentioned the related concepts when describing the exercise. The findings indicate that in the exercises related to Atelier 5, the concepts used in terms of significance are creativity and skill, concept and function, the relationship and materials, and finally structure, respectively. Moreover, in the exercises relatd to Atelier 6, the concepts used in terms of significance are concept, creativity, and function and structure, relationship and Skill and, finally, material, respectively.Conclusion: The results show that dimension of education in general is valuated as 63.79% moderate and 36.2% good, the dimension of the environment psychology is evaluated as 13.79% poor, 3.44% moderate and 68.96% good, the body composition is evaluated as 5.17% poor, 46.55% moderate and 31% good, and finally the dimension of technology wasevaluated 63.79% weak, 20.68% average and 15.51% good. According to the professors, in both ateliers, creativity is the most important component in designing the exercises provided for the course of the introduction to architectural design (2).