بررسی توانایی‌فضایی دانش‌آموزان دختر و پسر در پایه‌های دهم و یازدهم با توجه به عامل‌های تجسم فضایی، دوران‌ذهنی و جهت‌یابی فضایی

پیشینه و اهداف:از آغاز  قرن حاضر تغییرات شگرفی در آموزش و پرورش و جامعه صورت گرفته است. از این تغییرات می‌توان به تغییر جامعه صنعتی به جامعه دانش بنیان، تغییر در فناوری اطلاعات و اطلاعات جدید در حوزه‌های مختلف علمی و تغییر در مشاغل اشاره کرد. در نتیجه آموزش و پرورش با توجه به سطح انتظارات جامعه و برون‌دادهای آن با کاستی‌های زیادی مواجه شده است. با توجه به تغییر اهداف نظام‌های آموزشی و تغییرات در ابعاد زندگی مردم، راهبرد معلم پژوهنده در سال‌های اخیر مورد توجه اغلب نظام‌های تربیت معلم قرار گرفته است و به همین دلیل موجب اصلاحاتی در برنامه‌های تربیت معلم شده است. برنامه درسی تربیت معلم متشکل از مولفه‌های اهداف، محتوا، روش تدریس و ارزشیابی می‌باشد که یکی از مولفه‌های اصلی و مهم، اهداف برنامه درسی است. پژوهش حاضر به تبیین اهداف برنامه درسی مبتنی بر تربیت معلم پژوهنده در دانشگاه فرهنگیان پرداخته است. اهداف در سه حیطه دانش، توانش و نگرش مورد تبیین قرار گرفته است. با توجه به اهداف پژوهش، از روش پژوهش ترکیبی از نوع اکتشافی استفاده شده است، که از دو مرحله کیفی و کمّی تشکیل شده است. در مرحله کیفی از روش پدیدارشناسی تفسیری تدوین ابزار جمع آوری اطلاعات بهره گرفته شده و در مرحله کمّی روش توصیفی پیمایشی به‌کار رفته است.روش‌ها: در بخش کیفی پژوهش، جامعه پژوهش متخصصان حوزه تربیت معلم می‌باشند، که از طریق نمونه‌گیری هدفمند موارد مطلوب نمونه انتخاب گردید و از طریق مصاحبه نیمه ساختار یافته، اطلاعات مورد نیاز جمع آوری شد. اشباع نظری از مصاحبه  با 15 نفر از صاحبنظران حاصل گردید.  در تحلیل متن مصاحبه‌ها از روش تحلیل محتوای تفسیری استفاده شد. برای اعتباربخشی به داده‌ها از قابلیت اعتبار، انتقال پذیری، اعتماد و تایید بهره گرفته شد. در مرحله کمّی، جامعه پژوهش اعضای هیات علمی واحدهای دانشگاه فرهنگیان می‌باشند که چهار استان به عنوان نمونه انتخاب گردید. روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چند مرحله‌ای برای انتخاب نمونه به‌کار رفته و از بین اعضای هیات علمی پردیس‌ها و مراکز استان‌ها با استفاده از فرمول کوکران 274 نفر انتخاب شدند. جمع‌آوری اطلاعات از طریق پرسش‌نامه محقق ساخته استخراج شده از بخش کیفی پژوهش انجام گردید. داده‌ها از طریق آزمون tتک نمونه و فریدمن تحلیل شد.یافته‌ها: در این پژوهش اهداف برنامه درسی در ابعاد دانش، توانش و نگرش مورد تبیین قرار گرفت. نتایج نشان داد که حیطه دانش شامل بازتابی بودن، تفکر نقادانه، تخصص علمی و دانش پژوهش است. حیطه توانش دربرگیرنده توانایی پژوهشگری، نوشتن، خلاقیت، سیستمی عمل کردن و استقلال و خودکارآمدی؛ و حیطه نگرش مشتمل بر علاقه‌مندی به پژوهش و عدم تعصب و کلیشه‌ای عمل نکردن است. نتایج کمّی تحقیق نیز نشان داد که مولفه های توجه و دقت نسبت به مسائل تعلیم و تربیت در حیطه دانش؛ توانایی خودارزیابی دانشجویان در حیطه توانش؛ و دوری از تعصب و تفکر سیاه و سفید در حیطه نگرش از بیشترین توجه در نزد اعضای هیات علمی برخوردارند. شواهد حاکی از فاصله اهداف دانشگاه فرهنگیان در سطح اجرایی در ابعاد دانش، توانش و نگرش می‌باشد.نتیجه‌گیری: این تحقیق نشان داد اهداف برنامه درسی تربیت معلم در سطح اجرا نیازمند یک اصلاح کلی می‌باشد و توجه به همه حیطه‌های اهداف شامل دانش، توانش و نگرش از اهمیت بالایی برخوردار است و نیاز است به‌طور برابر به همه حیطه‌ها

Investigation of spatial ability of male and female students in 10th and 11th grade according to spatial visualization, mental rotation, and spatial orientation factors

Background and Objectives: In the turn of present century, dramatic changes have taken place in education and society. Among these changes, the change from an industrial to a knowledgebased society, the change from information technology and new information in various scientific fields, and the change in occupations can be mentioned. As a result, education has faced many shortcomings based on the level of the expectations of the society and its outputs. Due to the changes in the objective of the educational systems and the changes in the dimensions of people’s lives, the teacher researcher paradigm has been considered by most teacher training systems in recent years, and that is why, it has led to some reforms in teacher training programs. The main and most important components of teacher training, curriculum, consists of goals, content, teaching method and evaluation. The present study explains the goals of the curriculum based on a teacherresearcher training at Farhangian University. The goals of the study are comprised of three areas of knowledge, competence, and attitude. According to the objectives of the study a mixed research method of the exploratory type was used which consists of two qualitative and quantitative stages. In the qualitative stage interpretive phenomenological method of data collection tool was used and In the quantitative stage, a descriptive survey method was utilized. Methods:Inthe qualitative section, the research population comprised of the experts in the field of teacher training among which the appropriate instances were selected through targeted sampling and the required information was collected through a semistructured interview. Theoretical saturation was achieved from interviews with 15 experts. In the analysis of the text of the interview the interpretive content analysis was used. To validate the data, credibility, transferability, reliability and validation were used. In the quantitative stage, the research population were the faculty members of different campuses of Farhangian University, among which four provinces were selected as the sample. The multistage cluster sampling method was used to select the sample and using Cochran’s formula 274 people were selected among the faculty members of campuses and provincial centers. Data collection was done through a researchermade questionnaire which was extracted from the qualitative part of the research. The data were analyzed by using a single sample Ttest and Friedman test. Findings:In this study, the goals of the curriculum were explained in terms of knowledge, ability and attitude. The results showed that the area of knowledge includes reflection, critical thinking, scientific expertise and research knowledge. The area of ability is comprised of the ability to perform research, to write, to be creative, to act systematically, to be independent and selfsufficient; and the area of the attitude includes interest in research and having no prejudice and stereotypes. The quantitative results of the study also showed that the components of attention and accuracy in relation to the issues of education in the field of knowledge, students’ ability to selfassess; in the area of ability, and avoidance of prejudice and black and white thinking, and in the area of attitude received the most attention by the faculty members. There is clear evidence of a gap between the goals of the Farhangian University at the executive level in terms of knowledge, ability and attitude. Conclusion: This study showed that the goals of the teacher taining curriculum need a general reformation at the executive level. It is important to pay attention to all areas of goals including knowledge, ability, and attitude and It is necessary to pay equal attention to all areas and to combine theoretical courses with the required practical work in teacher training programs.