توسعه‌حرفه‌ای معلمان با استفاده از فضای مجازی: مطالعه پدیدارشناسانه معلمان شهر همدان

پیشینه و اهداف: معلم به عنوان یکی از عناصر اساسی برنامه درسی در اثربخش سازی آموزش و تسهیل یادگیری نقش موثری دارد. کیفیت کار معلمان مهم‌ترین عامل موثر بر کیفیت یادگیری دانش آموزان و موفقیت نظام‌های آموزشی است. معلمان به عنوان یکی از اجزای پیچیده اکوسیستم مدرسه باید بتوانند انتظارات و تقاضاهای مسئولان و ذی‌نفعان مختلف را برآورده سازند و از تحولات اجتماعی و تغییرات آینده درک عمیقی داشته باشند. بنابراین معلمان باید به طور مداوم به دنبال روزآمدسازی دانش و مهارت‌هایشان باشند و توسعه حرفه ای خود را بهبود بخشند. حوزه توسعه حرفه ای معلم جنبه های مختلف نظیر؛ عقاید، باورهای تربیتی، معرفت شناختی و تمامی ابعاد فکری، رفتاری و عملی مربوط به آموزش و تدریس را شامل می‌شود هدف این پژوهش شناسایی نحوه استفاده معلمان ایرانی از فضای مجازی برای توسعه حرفه ای و استخراج الگوی آن است. روش‌ها‌: در این پژوهش از روش کیفی با رویکرد پدیدارشناسی توصیفی استفاده شده است.  25 نفر از معلمان فعال در کاربرد فضای مجازی در آموزش استان همدان در سال تحصیلی 1397-1396 به مصاحبه دعوت شدند. نمونه ها با استفاده از روش نمونه گیری گلوله برفی انتخاب شدند و بر اساس منطق اشباع نظری تا 25 نفر ادامه یافت. برای اعتبار و اعتمادپذیری داده ها از قابلیت اعتبار، انتقال پذیری، قابلیت اعتماد و قابلیت تایید استفاده شد. یافته‌ها: یافته های پژوهش نشان داد معلمان با استفاده از ابزارهای بازیابی اطلاعات می توانند به اطلاعات مورد نیازشان در زمینه های مختلف دسترسی آسان داشته باشند؛ از همایش ها و کارگاه های آموزشی مطلع شوند؛ در تجربه های خود با ز اندیشی کنند و در پاسخگویی به مسائل تربیتی دانش آموزان اعتماد به نفس داشته باشند. با استفاده از ابزارهای تولید و ارائه محتوا به تولید محتواهای چندرسانه ای باکیفیت بپردازند؛ فعالیت های یادگیری متنوع طراحی کنند؛ انگیزه دانش آموزان را برای مشارکت افزایش دهند؛ از روش‌های تدریس فعال استفاده کنند. همچنین آنها با استفاده از ابزارهای تعاملی می توانند تجارب خود را بیان کنند؛ به تمرین نوشتن و تبادل اطلاعات با صاحب نظران و همکاران خود بپردازند؛ مهارت های گفت وگوی خود را تقویت کنند؛ با همکاران و صاحب نظران به صورت مشارکتی یاد بگیرند و در انجام پروژه های گروهی شرکت نمایند. نتیجه‌گیری: یافته های حاصل از این پژوهش نشان داد معلمان ایرانی از ابزارهای سه گانه بازیابی اطلاعات، تولید و ارائه محتوا و ابزارهای تعاملی در راستای توسعه حرفه ای خود بهره می گیرند و با استفاده از این ابزارها می توانند به توسعه حرفه ای در زمینه های دانش محتوایی، پداگوژیک و فناورانه بپردازند. بر اساس یافته ها، معلمان با استفاده از ابزارهای بازیابی می توانند به اطلاعات مورد نیازشان در زمینه های مختلف نظیر اطلاعات مربوط به رشته تحصیلی و آخرین تغییرات کتب درسی، اطلاعات مربوط به مسائل تربیتی دانش آموزان، شیوه های تدریس، شیوه های ارزشیابی، روش های پژوهش، نظریه های یادگیری، آگاهی از وضعیت آموزش و پرورش کشورهای دیگر و دانش فناوری، زمان، مکان و موضوع همایش ها و کارگاه های آموزشی حضوری و الکترونیکی دست یابند. همچنین نتایج یافته ها نشان داد که معلمان با استفاده از ابزارهای تعاملی می توانند تجارب خود را بیان کنند و از نظرات دیگران برای بهبود آنها استفاده کنند؛ فضای مشارکتی ایجاد کنند؛ تفکر انتقادی خود را تقویت کنند؛ مهارت نویسندگی خود را تقویت کنند و مهارت‌های استفاده از ابزارهای واژه نگار را بهبود بخشند؛ به تبادل اطلاعات با صاحب نظران و همکاران خود بپردازند؛ مهارت گفتگوی خود را تقویت کنند؛ با همکاران و صاحب نظران در پروژه های مشارکتی فعالیت کنند؛ و به طراحی فعالیت های یادگیری فردی و گروهی بپردازند. بنابراین معلمان می توانند از فضای مجازی به عنوان بستری برای توسعه حرفه‌ای خود استفاده کنند.

Teachers’ professional development using cyberspace: The phenomenological study of Hamedan teachers

Background and Objective As one of the key components of the curriculum, the teacher has an effective role in teaching effectiveness and facilitating learning. The quality of teachers’ work is the most important factor influencing the quality of students’ learning and the success of the educational systems. Teachers, as one of the complex components of the school ecosystem must be able to meet the expectations and demands of various admin administrators and stakeholders and have a deep understanding of social developments and future changes. Therefore, teachers must constantly seek to update their knowledge and skills and improve their professional development. The field of teacher professional development consists of various aspects such as perceptions, educational beliefs, epistemology, ideology, behavior, and practice related to teaching and learning. The present study seeks to investigate how Iranian teachers use cyberspace for their professional development. Methods: In this study, qualitative research method with descriptive phenomenological approach used the subjects, who consist of 25 teachers who actively promote the educational applications of cyberspace, were selected from among the teachers of Hamedan Province and invited to an interview. Snowball sampling technique was used and the number of subjects was decided to be 25 according to the principle of theoretical saturation the reliability and validity of the data were determined by transferability and dependability. Findings: By using information retrieval tools, they can access their required information in various fields, become informed about conferences and educational workshops, rethink their experience as well as improve their selfconfidence in responding to students’ questions. By using tools content production and presentation, they can produce highquality multimedia contents, design various learning activities, encourage students to participate in activities, and adopt active teaching methods. Finally, teachers can make use of interactive tools to express their experience and receive feedback, exchange information with other teachers and scholars, improve their communication skills, get involved in participatory learning along with their colleagues and conduct team projects. Conclusion: The findings of this study showed that Iranian teachers use three tools of information retrieval, production and presentation of content and interactive tools to develop themselves professionally with respect to content, pedagogical and technological knowledge. Based on the findings, teachers can use the retriveal tools to find the information they need in a variety of areas, such as information about the field of study and the latest changes in textbooks, information about students’ educational issues, teaching methods, evaluation methods, research methods, learning theories, education in other countries as well as time, place and themes of wbinars and conferences. The results also showed that teachers can use interactive tools to express their experiences and use the opinions of others to improve them; create a participatory atmosphere; strengthen their critical thinking; improve their writing skills and promote their skills in using word processors; exchange information with experts and colleagues; strengthen their conversational skills; work with partners and experts on collaborative projects; and design individual and group learning activities. So teachers can use cyberspace as a platform to empower themselves professionally.   ===================================================================================== COPYRIGHTS  ©2020 The author(s). This is an open access article distributed under the terms of the Creative Commons Attribution (CC BY 4.0), which permits unrestricted use, distribution, and reproduction in any medium, as long as the original authors and source are cited. No permission is required from the authors or the publishers.  =====================================================================================