الگوی توسعه حرفه ای مدیران آموزشگاهی هنرستان های فنی و حرفه ای (با استفاده از رویکرد نظریه‌پردازی داده بنیاد نوظهور)

پیشینه و اهداف: توسعه حرفه‌ی از مهم‌ترین موضوعات حوزه مدیریت منابع انسانی است که پیامد آن، پدید آمدن مراتبی از شایستگی‌های حرفه‌ای در کارکنان است. در آموزش‌وپرورش، مطالعات پیرامون توسعه حرفه‌ای، با رویکردهای مختلف صورت گرفته است: شناسایی و تعیین نیازهای حرفه‌ای مدیران و معلمان و تعیین روش‌های توسعه حرفه‌ای آنان ازجمله رویکردهای مهم با فراوانی بالا بوده است. در هر رویکردی، شناسایی و تعیین ابعاد، مولفه‌ها و عناصر سازنده توسعه حرفه‌ای، در تدوین و تدارک  توسعه حرفه‌ای معلمان و مدیران  ضروری بوده است. هدف از این پژوهش  شناسایی ابعاد و مولفه‌های سازنده توسعه حرفه‌ای و ارائه الگوی توسعه حرفه‌ای مدیران آموزشگاهی هنرستان‌های فنی حرفه‌ای می‌باشد. روش ها: پژوهش حاضرازنظراهداف کاربردی، ازنظرداده کیفی وازنظرماهیت و نوع مطالعه داده بنیاد نوظهور است. جامعه آماری پژوهش حاضر را30 نفر از خبرگان علمی و مدیریتی سطوح ستادی وزارت آموزش‌وپرورش و دانشکده‌های فنی و حرفه‌ای تشکیل می‌دهند که بر اساس روش نمونه‌گیری آگاهانه از نوع هدفمند گلوله برفی انتخاب‌شده‌اند. فرایند مصاحبه، بارش فکری و فن دلفی (در سه دور) بر روی خبرگان اجرا شد، و در مصاحبه با نفر هجدهم همگرایی حاصل گردید و به اشباع نظری رسید، به‌نحوی‌که مصاحبه‌های بیشتر، اطلاعات جدیدی را ارائه نمی‌کرد. ابزار سنجش، فرم مصاحبه نیمه ساختار یافته است که برای تنظیم  آن، ابتدا الگوها، یافته‌ها، مطالعات و نظریه های  ملی و جهانی در زمینه توسعه حرفه‌ای بررسی شد و سپس از طریق کدگذاری باز و در مصاحبه با خبرگان،کدهای بیشتری احصاء و اضافه گردید. در گام بعد، به مدد کدگذاری محوری، ابعاد، مولفه‌ها و شاخص‌های سازنده آن‌ها طبقه‌بندی و پرسشنامه برای خبرگان ارسال گردید. یافته‌ها: بعد از طی مراحل پژوهش و بکار بستن سه مرحله کدگذاری باز ،کدگذاری محوری و کدگذاری انتخابی 10بعد، 39 مولفه و320 شاخص برای الگوی توسعه حرفه‌ای مدیران آموزشگاهی هنرستان‌های فنی حرفه‌ای شناسایی و نهایی گردید. نتیجه‌گیری: درنهایت، ابعاد توسعه حرفه‌ای مدیران  در 10 بعد ، به ترتیب اولویت شامل بعد دانش، بعد نگرش، بعد توانایی‌های فکری و ذهنی، بعد توانایی‌های مدیریتی، بعد مهارت‌های مدیریتی عملکردی، بعد مهارت‌های میان فردی، بعد مهارت‌های مدیریتی تعالی و بهبود، بعد مهارت‌های رهبری تحول‌آفرین، بعد مهارت‌های حرفه‌ای و شغلی، بعد ویژگی‌های روان‌شناختی و شخصیتی تعیین گردید. ابعاد یادشده 39 مولفه که عناصر سازنده الگوی توسعه حرفه‌ای مدیران آموزشگاهی هنرستان‌های فنی حرفه‌ای محسوب می‌شدند را در برمی‌گرفت. این مولفه‌ها عبارت بودند از: دانش عمومی، مدیریت آموزشی، مدیریت آموزشگاهی، دانش تخصصی، نگرش به منابع انسانی، نگرش به تغییر،  تحول و بهبود نگرش به مشارکت ذی‌نفعان، نگرش به تعلیم و تربیت، آموزش‌های فنی و حرفه‌ای و مهارتی، کارآفرینانه، تفکر استراتژیک، تفکر تحلیلی، حل مسئله، تفکر خلاق، توانایی عمومی، توانایی حرفه‌ای، توانایی فنی و تخصصی، انگیزش افراد، آموزش توسعه، برنامه‌ریزی و سازمان‌دهی، نتیجه گرایی، همکاری و همدلی، تیم سازی، ارتباط موثر، شبکه‌سازی، ذی‌نفع مداری، هوشیاری سازمانی، تغییر و بهبود، اقتدار، نفوذ آرمانی و کاریزماتیک، انگیزش الهام‌بخش، ترغیب ذهنی، توجه و ملاحظات فردی، مهارت‌های حرفه‌ای، مهارت‌های فنی و تخصصی، اعتمادبه‌نفس، مسئولیت‌پذیری، صداقت، کمال‌جویی و رشد حرفه‌ای.

Professional development pattern of School principals in Technical and Vocational Schools (using the emerging foundation data theorizing approach)

Background and Objective:Professional development is one of the most important issues in the field of human resources, which results in the emergence of levels of professionalism within employees. In education, studies on professional development have been done with different approaches: identifying and determining the professional needs of school principals and teachers; and examining the methods through which professional development takes place is among the most frequently done ones. Considering any approach, determining and measuring the dimensions, components and elemenst that construct professional development of principals and teachers has been essential required. The purpose of this study was to identify the dimensions and components of professional development and designing a model for professional development of technical and vocational school principals. Methods:  This research is applied in terms of objectives, qualitative in terms of data and emerging data in terms of nature and type of study. The population of the present study consisted of all science and management experts at the level of staff managers in the Ministry of Education and technical and vocational colleges, from whom 30 experts were selected as the sample of the study, based on purposeful snowball sampling. The instrument used in the study was a semistructured interview for the development of which the dimensions, components, indicators and national and international theories in the field of prrofessional development model were studied and applied. First, a significant number of national and international models, findings, studies, and theories were examined and then through open coding more indicators were counted and classified into dimensions, components, and indicators by axial coding. Finally, the categorized indicators were set in the form of a semistructured interview and opinions of 18 experts were obtained through this form. This process was followed by selective coding through interviews, Delphi technique, and brainstorming until theoretical saturation was achieved. Findings: After the research stages and applying three coding procedures (open coding, axial coding, and selective coding) 10 dimensions, 39 components, and 320 indicators for the professional development model of technical and vocational school principals were identified and finalized. Conclusion:  Finally, the dimensions of school principals’ professional development in 10 dimensions were determined in terms of priority, including: knowledge, attitude, intellectual and mental abilities, management abilities, functional management skills, interpersonal skills, management skills, excellence and improvement, transformational leadership skills, professional and career skills, and psychological and personality traits, respectively. These dimensions included 39 components that constituted the final dimensions and components of the professional development model for technical and vocational  school principals, which involved general knowledge, educational management, school principal, specialized knowledge, attitude towards human resources, attitude to change, transformation and improvement , attitude towards stakeholder participation, attitude to education, attitude to technical and vocational and skills training, attitude to entrepreneurship, strategic thinking, critical thinking, problem solving, creative thinking, general ability, vocational ability, technical and professional ability , people’s motivation , development training, planning and organizing, consequentialism, collaboration and empathy, team making, effective communication, networking, attention to stakeholders, organizational awareness, change and Improvement, authority, Ideal and charismatic influence, inspirational motivation, mental persuasion, individual attention and considerations, vocational skills, technical and professional skills, selfconfidence, responsibility, honesty, perfectionism, and professional growth.===================================================================================== COPYRIGHTS  ©2021 The author(s). This is an open access article distributed under the terms of the Creative Commons Attribution (CC BY 4.0), which permits unrestricted use, distribution, and reproduction in any medium, as long as the original authors and source are cited. No permission is required from the authors or the publishers.  =====================================================================================