تاثیر مداخلات آموزشی مبتنی بر الگوهای بدیعه‌پردازی و 5e در عملکرد تحصیلی هندسه دانش‌آموزان

پیشینه و اهداف: تربیت افراد خلا‌ق یکی از اهداف مهم نظام‌های آموزشی است. بی شک به‌کارگیری الگوهای آموزشی متناسب با محتوای آموزشی، فراهم‌کننده بستر مناسبی جهت تحقق این هدف است. الگوهای بدیعه‌پردازی و 5e منجر به افزایش خلاقیت دانش‌آموزان می‌گردند. در الگوی بدیعه‌پردازی فرد تلاش می‌کند تا با دید تازه‌ای به مساله بنگرد و آن را به وسیله قیاس و تشبیه به مساله‌ای آشنا تبدیل کند. در الگوی 5e فراگیر از طریق شرکت در فعالیت‌های متنوع به کشف روابط، راه حل‌ها و مفاهیم نایل می‌شود. هدف تحقیق حاضر بررسی تاثیر مداخلات آموزشی مبتنی بر الگوهای بدیعه‌پردازی و 5e در عملکرد تحصیلی هندسه دانش‌آموزان پایه نهم است. روش‌ها‌: روش پژوهش نیمه آزمایشی بوده که در آن از طرح پیش آزمون، پس آزمون با گروه کنترل استفاده شده است. از جامعه آماری دانش‌آموزان دختر پایه نهم دبیرستان دولتی شهر تهران، 3 کلاس پایه نهم به روش نمونه‌گیری در دسترس، هر کلاس شامل 30 نفر دانش‌آموز به عنوان نمونه انتخاب شدند. سپس دو کلاس به صورت تصادفی به عنوان گروه‌های آزمایشی بدیعه‌پردازی و 5e و یک کلاس به عنوان گروه کنترل انتخاب شد. ابزار گردآوری داده‌ها شامل آزمون‌های عملکرد محقق ساخته، متناسب با الگوهای بدیعه‌پردازی و 5e بود که پایایی و روایی این آزمون‌ها فقط برای گروه 5e بررسی شد و نتایج آن برای گروه‌های بدیعه‌پردازی و 5e تعمیم داده شد. به منظور جمع‌آوری داده‌ها در ابتدا پیش آزمون‌های عملکرد مبتنی بر مفاهیم پایه‌ای هندسی مورد نظر برای گروه‌های بدیعه‌پردازی، 5e و کنترل اجرا شد. سپس محتوای درسی مبتنی بر الگوهای بدیعه‌پردازی و 5e و روش سنتی برای گروه‌های بدیعه‌پردازی، 5e و کنترل، در 8 جلسه 60 دقیقه‌ای در پنج هفته متوالی توسط محقق اجرا شد. در انتها پس آزمون‌های عملکرد محقق ساخته مبتنی بر مفاهیم هندسی تدریس شده برای گروه‌های بدیعه‌پردازی، 5e و کنترل اجرا شد. جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها از روش‌های آمار توصیفی شامل میانگین و انحراف معیار و در بخش آمار استنباطی از آزمون‌های کلوموگروف اسمیرنف (جهت بررسی نرمال بودن داده‌ها) و آزمون آنوا توسط نرم افزار آماری spss استفاده شد. یافته‌ها: نتایج پژوهش در بخش آمار توصیفی نشان داد که اختلاف میانگین بین پیش آزمون پس آزمون‌های عملکرد گروه‌های بدیعه‌پردازی با 2.37 نمره و 5e با 3.61 نمره نسبت به گروه کنترل با 0.42 نمره از افزایش قابل توجهی برخوردار است. همچنین در بخش آمار استنباطی نتایج آزمون آنوا برای پیش آزمون‌های گروه‌های بدیعه‌پردازی، 5e و کنترل حاکی از آن است که سطح علمی دانش‌آموزان گروه‌های بدیعه‌پردازی، 5e و کنترل یکسان است (0.05<0.963). نتایج آزمون آنوا برای پس آزمون‌های گروه‌های بدیعه‌پردازی، 5e و کنترل نشان داد که آموزش مبتنی بر الگو‌های بدیعه‌پردازی، 5e بر عملکرد دانش‌آموزان پایه نهم در درس هندسه تاثیر مثبت دارد (0.00<0.05). نتیجه‌گیری: کاربرد الگوهای بدیعه‌پردازی و 5e منجر به بهبود عملکرد دانش‌آموزان گردیده است؛ لذا باید تاکید سیستم آموزشی بر استفاده از روش‌هایی باشد که هدفشان افزایش تعامل و همکاری بین دانش‌آموزان است؛ لذا پیشنهاد می‌شود آموزش‌های لازم جهت آشنایی و کاربرد شیوه‌های تدریس فعال مانند استفاده از الگوهای بدیعه‌پردازی، بایبی و ... در برنامه درسی معلمان تربیت‌معلم و دانشکده‌ها گنجانده شود. همچنین محتوای کتاب‌های درسی براساس شیوه‌های تدریس فعال، به‌صورتی که این روش‌ها قابل آموزش و اجرا باشند، سازماندهی شود. این پژوهش با محدودیت‌هایی همراه بوده که ممکن است در تعمیم‌پذیری یافته‌های پژوهش تاثیرگذار باشند. از آنجاکه امکان کنترل متغیر‌های مزاحمی چون هوش و جنسیت برای محقق وجود ندارد؛ این متغیر‌ها تا حدودی در نتایج تاثیرگذارند. همچنین به‌دلیل محدودیت‌های زمانی و مکانی و صدور مجوزهای لازم، این پژوهش فقط در بین دانش‌آموزان دختر پایه نهم انجام شد. طبیعی است افزایش نمونه منجر به نتایج دقیق‌تری خواهد شد.

The effect of educational interventions based on synectics and 5E patterns on students’ academic performance in geometry

Background and Objectives: Educating creative people is one of the important goals of educational systems. Undoubtedly, using educational models appropriate to educational content provides a suitable platform for achieving this goal. Innovative and 5 E patterns lead to increasing student creativity. In the innovation model, the student tries to look at the problem with a new perspective and turn it into a familiar problem by analogy and simile. In the 5E inclusive model, the student discovers relationships, solutions, and concepts through participation in a variety of activities. The aim of the present study was to investigate the effect of educational interventions based on innovation and 5E patterns on the academic performance of 9th grade students’ geometry. Methods: The research method was quasiexperimental in which pretest, posttest design with control group was used. From the statistical population of 9th grade female students of Tehran public high schools, 3 classes, each class included 30 students as a sample, were selected by convenience sampling method. Then two classes were randomly selected as experimental groups of innovation and 5E and one class as control group. Data collection instruments included researchermade performance tests tailored to innovation models and 5E, while the reliability and validity of these tests were assessed only for group 5E and the results were generalized for innovation groups and 5E. In order to collect the data, at the first phase, performance pretests based on the basic geometric concepts were administrated for innovation, 5E and control groups. Then, the content based on innovation and 5E patterns and the traditional method for innovation, 5E and control groups were implemented by the researcher in 8 sessions for 60 minutes in five consecutive weeks. Finally, the researchermade posttest based on the geometric concepts was run for innovation, 5E and control groups. To analyze the data descriptive statistics (including mean and standard deviation) and inferential statistics containing Kolmogrov Smirnov (to check the normality of the data) and the ANOVA were used by SPSS statistical software. Findings: The results of the research in the descriptive statistics section showed that the mean difference between the pretest tests of the performance tests of the innovation groups with 2.73 and 5E with 3.16 compared to the control group with 0.42 showed significant differences. Also in the inferential statistics section, the results of the ANOVA test for pretests of the innovation, 5E and control groups indicated that the academic level of the students of innovation, 5E and control groups was the same. (0.05 <0.963). The results of the ANOVA test for posttests of innovation, 5E, and control groups showed that 5E and innovation had a positive effect on the performance of 9th grade students in geometry. (0.00 <0.05). Conclusion: The use of innovation models and 5E led to students’ performance, so the educational system should emphasize the use of the methods that aim to increase interaction and cooperation between students. Therefore, it is suggested that the necessary training should be introduced in the curriculum of teacher training in order to get acquainted with and apply active teaching methods such as Baybi. Also, the content of textbooks should be organized based on active teaching methods, so that these methods can be taught and implemented in teaching materials. This research has been accompanied by limitations that may affect the generalizability of the research findings. Because it is not possible for the researcher to control disturbing variables such as intelligence and gender, these variables have some effect on the results. Also, due to time and space constraints and the issue of necessary permissions, this study was conducted only among 9th grade female students. Naturally, increasing the sample will lead to more accurate results. ===================================================================================== COPYRIGHTS  ©2020 The author(s). This is an open access article distributed under the terms of the Creative Commons Attribution (CC BY 4.0), which permits unrestricted use, distribution, and reproduction in any medium, as long as the original authors and source are cited. No permission is required from the authors or the publishers.  =====================================================================================