دراسه مقارنه للاستعارات المضمونیه الاتجاهیه فی مولفات محمود دولت‌آبادی ویوسف ادریس (استنادًا الى نظریه الاستعارات المضمونیه لجورج لایکوف ومارک جونسون)

انّ الانجازات المعاصره لعلم اللسانیات تدلّ على ان اللغه فضلاً عن نقل المضامین الارجاعیه تعکس المضامین المعرفیه وتحث على المضامین الذهنیه. وفی هذا السیاق یمکن الاشاره الى نظریه الاستعارات المضمونیه لجورج لایکوف ومارک جونسون. ولهذا اُعِدَّ هذا المقال لیدرس الاستعاره المضمونیه الاتجاهیه دراسه مقارنه فی اول ثلاثه اجزاء من روایه کلیدر لمحمود دولت آبادی، واربع روایات لیوسف ادریس، وهی: البیضاء، والعسکری الاسود، والحرام، والعیب. والمنهج البحثی المتبع هو المقارنه على اساس جمع البیانات. وتمت مقارنه البیانات وتحلیلها بناءً على المدرسه الامریکیه. وقد ظفرنا فی دراستنا حول الاستعارات الاتجاهیه فی النصوص المذکوره ب125 جمله من الاستعارات المضمونیه الاتجاهیه على شکل 23 رسماً (الربط/العلاقه)، علی اساس توجیهات (الفوق والتحت، والیمین والیسار، والامام والخلف، والمرکز والهامش، والبعید والقریب) وجاءت الحصیله کما یلی: المستشهدات الفارسیه تحتوی علی 89 جمله، والعربیه تشمل 36 جمله. ان اوجه التشابه بین الاستعارات المضمونیه القائمه على فهم الانسان ل الجهه بین اللغتین الفارسیه والعربیه هی اکثر بکثیر من اوجه الاختلاف. اذ ان التشابهات تدل علی القرابه الثقافیه والفکریه فی اللغتین حول تصور المفاهیم المجرده، ومن ناحیه اخرى تشیر الاختلافات الى میزات ثقافیه خاصه لکل من اللغتین الفارسیه والعربیه وتاثیرهما على بناء الاستعارات المضمونیه الاتجاهیه؛ ان اشکال تعبیر التصوّرات فی النثر الفارسی اکثر تنوعًا منه فی النثر العربی وهذا ما نشاهده فی الصور الکثیره  للنثر الفارسی مقارنه مع النثر العربی.

A Comparative Study of Directional Conceptual Metaphors in the Works of Mahmoud Dolatabadi and Yousef Idris

(Based on the theory of conceptual metaphors by George Likoff and Mark Johnson)Contemporary achievements of linguistics indicate that language, in addition to conveying referential themes, reflects cognitive themes and induces mental themes. Based on this, cognitive semantists have conducted studies in this field and have proposed theories that can be referred to the theory of conceptual metaphors of George Lycoff and Mark Johnson. The present article has been written with the aim of comparatively examining the conceptual metaphor of direction in the first three volumes of Mahmoud Dolatabadi’s key novel and the four novels (AlBayda, AlAskari AlAswad, AlHaram and AlAib) by Yusuf Idris. The research method is comparative and data collection, which is based on the American school in the comparison and analysis of data. Analysis of 125 examples of conceptual metaphors of direction in the form of 23 mapping names, which were extracted from the aforementioned works of two writers, concluded that the similarities between conceptual metaphors based on human understanding of direction between the two languages are far greater than There are differences. On the other hand, the differences between the two writers indicate the influence of culture on the construction of conceptual metaphors. According to Likoff and Johnson’s views on the foundations of directional conceptual metaphors, frequencies indicate that in the works of the two writers, conceptualizations are based on topdown spatial orientations, mostly on a physical basis, and in other directions, conceptualizations. Also on a physical basis;