زمینه‌های کم فرزندطلبی و تاخیر در فرزندآوری مورد مطالعه: زنان مشهد

کاهش نرخ باروری به زیر سطح جانشینی نگرانی‌هایی را در مورد آثار بلندمدت این کاهش در کشور برانگیخته است. یکی از دلایل این کاهش تغییر رفتار زوجین در فرزندآوری در دو دهه اخیر بوده است. مطالعه حاضر به‌روش کیفی و با استفاده از مصاحبه‌های عمیق نیمه‌ساخت‌یافته انجام شد. در این اثر تفسیرها، باورها و پنداشت‌های زنان مشهد در مورد تصمیمات و عملکرد‌های‌شان در مورد فرزندآوری به‌ویژه تمایل‌شان به کم‌فرزندی و تاخیر در فرزندآوری بررسی شد. نتایج نشان داد فرزندآوری پس از شروع زندگی مشترک مورد مذاکره زوجین قرار می‌گیرد. اطرافیان معمولاً تلاش می‌کنند در تصمیمات زوجین مداخله کنند، لکن این تلاش‌ها کم‌اثر است. دغدغه‌های فرزندمحور (به‌ویژه تربیتی) و والدمحور (اقتصادی، رفاهی و محدودیت‌زایی) موجب کم‌فرزندی و تاخیر در فرزندآوری می‌شود. پاره‌ای زمینه‌های ذهنی و عینی از جمله وجه ارزشی یافتن کم‌فرزندی و تمهیدات نهادیِ مشوق کم‌فرزندی موجب ترغیب زوج‌ها به کم‌فرزندی شده است. مشارکت‌کنندگان در مورد اثربخشی مشوق‌های رسمی تردید داشتند و از برنامه‌ریزی مبتنی بر شرایط شخصی برای فرزندآوری دفاع می‌کردند. از میان مزایای فرزندآوری به خصلت معنابخشی و مزایای روانی و ابزاری فرزندان (از جمله رفع تنهایی) به‌ویژه در سنین کهنسالی اشاره شد. مهم‌ترین معایب فرزندآوری در میان زنان مورد مطالعه محدودیت تعاملات و محدودیت پیگیری رشد شخصی بود.

Grounds for Low Child Seeking and Delay in Child Bearing(Case Study: Mashhad Women)

The fall of the fertility rate to below replacement level has created some concerns about its longterm consequences in the country. One of the reasons for this decline is the change in the child bearing behavior of the couples during the past two decades. The present paper was conducted through qualitative research by employing semistructured indepth interviews. The interpretations, beliefs and perceptions of women of Mashhad City about their decisions and performances with regard to giving birth to children, particularly their inclination towards limited number of children and delay in giving birth to children, were studied. The findings indicate that giving birth to children is discussed between the couples after the beginning of their marital life. The relatives normally try to interfere in the marital life of the couples, but such attempts are often not much effective. The childcentered concerns (raising of children) and also parentscentered concerns (economic, welfare and limiting concerns) cause lower number of children and delay in child bearing. Also some subjective and objective grounds such as considering low number of children as a value and institutional measures encouraging low number of children persuaded couples to reproduce few children. The respondents were doubtful about official incentives and defended personal plans for giving birth to children. Among the advantages of child bearing, mention was made of giving meaning to life as well as psychological and instrumental (removal of loneliness) advantages, particularly in old age. The most significant disadvantage of giving birth to children among women studied in this research was limitation of their interactions and limitations in the way of their personal development.