مدل نظام نوآوری محصولات فرهنگی

به‌ رغم جان مایه فرهنگی انقلاب اسلامی، بررسی‌ها در کشور نشان‏دهنده گسترش عرضه و مصرف محصولات فرهنگی خارجی توام با مضامین و پیام‌های نامناسب در جامعه است. این وضعیت از سویی بیانگر تغییرات اجتماعی و فرهنگی و از سوی دیگر، نشان‏دهنده ضعف‌ها و عملکرد نامناسب در سیاستگذاری و ساماندهی فضای خلق، تولید، مصرف محصولات فرهنگی است. نظام نوآوری، چارچوبی توانمند برای تحلیل و ارائه راهکار به‌منظور بهبود وضع نوآوری و تولید محصولات فرهنگی است.‏ «نظام نوآوری محصولات فرهنگی» نظامی است که مراحل ایده‌پردازی، تولید، فروش و مصرف محصولات فرهنگی و حتی پیامدهای پس از مصرف را در چارچوبی یکپارچه و نظام‌مند بررسی و تغییرات لازم برای رفع چالش‏ها و ارتقای شرایط را پیشنهاد می‏‏دهد. نظام پیشنهادی، مواردی از این‌دست را مورد تاکید قرار می‏دهد: یکپارچه‌سازی سیاستی، اولویت‌بندی محصولات، تقویت پژوهش‌های صنایع فرهنگی، حمایت از افراد کلیدی و هنرمندان، بهبود سازوکارهای حمایت مالی و قانونی، آموزش و آگاهی‌بخشی عمومی، ایجاد پارک‌های صنایع فرهنگی، ایجاد خوشه‌ها و قطب‌های صنایع فرهنگی، توسعه کریدورهای تجاری‌سازی محصولات فرهنگی، حمایت از شرکت‌های کوچک و متوسط فرهنگ‌بنیان، استقرار نظام آینده‌پژوهی و رصد محصولات فرهنگی. این مطالعه با توجه به گستردگی، برمبنای روشی ترکیبی به‌کمک مطالعات کتابخانه‌ای (ادبیات و مبانی نظری)، مورد کاوی (تجربیات کشورها) و تحلیل محتوای کیفی دیدگاه‌های صاحب‌نظران انجام شده است و نتایج را در قالب الگوی نظام نوآوری محصولات فرهنگی ارائه کرده است.

A Model of Innovation System for Cultural Products

Despite the fact that the Islamic Revolution was essentially a cultural revolution, studies indicate the spread of supply and consumption of foreign cultural products containing unsuitable themes and messages in the society. This situation, on the one hand, marks the emergence of social and cultural changes, and, on the other, shows the weaknesses and unsuitable performances in the policymaking and organization of creation, production and consumption atmosphere of cultural products. Innovation system is a powerful framework for analysis and proposal of solutions to improve the situation of innovation in production of cultural products. “The system of innovation in cultural products” is a system in which the stages of creation of idea, production, sale and consumption of cultural products and even the consequences of postconsumption period are studied systematically and in an integrated manner and also the necessary changes for overcoming the challenges and improving the conditions are offered. The proposed system lays emphasis on some measures as follows: policy integration, prioritization of products, strengthening of research in cultural industries, supporting key individuals and artists, improvement of mechanism for financial and legal support, public education and awareness, setting up cultural industries parks, establishment of clusters and poles of cultural industries, extending corridors for commercialization of cultural products, supporting to small and mediumsize culturebased firms, establishment of the system of futuristic studies, and monitoring the cultural products. Given the vastness of the problem, the present study employed library research (literature and theoretical foundations), case study (experiences of other countries), and qualitative content analysis of the viewpoints of experts to study the problem. The findings were presented in the form of a model of innovation system in cultural products.