نسبت نظریه فرهنگستان علوم اسلامی درباره علم دینی با واقع‌گرایی معرفت‌شناختی

مقاله حاضر به بررسی این مسئله می‌پردازد که مبانی معرفت‌شناختی نظریه فرهنگستان علوم اسلامی (با تاکید بر آراء سید محمد مهدی میرباقری) درباره علم دینی چه نسبتی با واقع‌گرایی دارد؟ نشان خواهیم داد که اراده‌گرایی به‌عنوان مبنای معرفت‌شناختی نظریه علم دینی فرهنگستان علوم اسلامی نه‌تنها به نفی واقع‌گرایی (کاشفیت از واقع) و در نتیجه نسبیت‌گرایی منتهی می‌شود، بلکه ادعا‌های واقع‌‌گرایانه این مجموعه را در حوزه‌‌های خداشناسی و انسان‌شناسی با تعارض روبرو می‌کند. این مجموعه می‌تواند با اتخاذ دیدگاه‌‌های معتدل در زمینه واقع‌گرایی (در مقابل واقع‌گرایی خام) ضمن دفاع از تاثیر کیفیت اراده بر کیفیت ادراک، از این نتایج نامطلوب برحذر باشد.

Relationship between Notion of Academy of Islamic Sciences about Religious Science with Epistemological Realism

The present article is an attempt to study the relationship between the epistemological principles of the notion of Academy of Islamic Sciences (with emphasis on the viewpoints of Seyed Mohammad Mahdi Mirbaqeri) about religious science with realism. Attempts have been made to demonstrate that voluntarism, as epistemological foundation of the notion of Academy of Islamic Sciences, not only voluntarism leads to negation of realism (unveiling of reality) and consequently to relativism, but also pushes realistic claims of this set in the field of theology and anthropology towards contradiction. By adopting moderate stances in the field of realism (visàvis rudimentary realism), the Academy, while defending the impact of quality of will on the quality of perception, can avoid such undesirable consequences.