روش‌کشف الگوی اسلامی مهندسی فرهنگی

مهندسی فرهنگ و مهندسی فرهنگی، طراحی و اجرای هوشمندانه و موثر نقشه راه تحول فرهنگی است. هرگونه توزیع وظایف میان گروه‎های مرجع و دستگاه‎های مربوط، توزین عناصر فرهنگی، تعیین اولویت‎ها و اقدامات آموزشی، تربیتی، اجرایی و یا تنظیم قوانین مفید، نیاز به مهندسی دارد. درست‎ترین راه و مفیدترین روش دستیابی به این نقشه، استفاده از تجارب مفید و موفق گذشته در این باب است.این مقاله الگوی مهندسی فرهنگ و مهندسی فرهنگی برگرفته از قرآن و سنت را پیشنهاد می‎کند. به‌منظور کشف مدل اسلامی مذکور، نگارنده با توجه به سهم کتاب و سنت در منابع اسلامی، به نزول تدریجی قرآن و ترتیب نزول سوره‎ها توجه می‎دهد و با رعایت اولویت این منبع، سنت را در راستای تکمیل، تتمیم و تفصیل مجملات مهندسی قرآن تلقی می‌کند. در نهایت، برای اجرایی‎شدن این مدل در سایر جوامع و جمعیت‎های پس از عصر نزول قرآن، قاعده «جَرْی‌ و تطبیق» را که از قواعد تصریح شده ایمه اطهار (ع) است، پیشنهاد می‎کند. بدین ترتیب مقاله پیش‌رو، ابتدا کیفیت و مراحل دستیابی به روش مهندسی فرهنگی در منابع اسلامی را تبیین می‎کند. سپس بنابر الزامات قاعده «جَرْی و تطبیق»، انطباق مهندسی فرهنگی قرآن بر جامعه ایرانی را با همکاری رشته‎های گوناگون دانش‎های انسانی و اجتماعی در دو مرحله پیشنهاد می‎کند. الف) تعمیم و انطباق دستاوردهای منابع اسلامی بر مردم ایران؛ ب) ارایه روش‎های خاص اجرای این دستاوردها بر گروه‎های مختلف فرهنگی جامعه ایران.