تحلیل و نقد گفتمان هایدگری فردید

به موازات طرح پست مدرنیزم در غرب، اندیشمندان نافذی همچو سید احمد فردید با مطرح ساختن غرب به مثابه نماد انانیت و نفس اماره، باب منظومه فکری نوظهوری را در ایران گشودند. فردید که همسخن با هایدگر است در پی آن است که جهان از چنگال متافیزیک غربی و سوبژکتیویسم مترتب بر آن خلاصی یابد. ناگفته نماند که توشه گیری فردید از هایدگر جنبه سلبی داشته و بخش ایجابی نقد غرب در دستگاه فکری او را حکمت انسی و عرفان ابن عربی تامین می‌کند. نکته مهمی که درباب تفاوت اندیشه هایدگر و فردید می‌توان ذکر نمود این است که هایدگر هر چند به نقد بنیادین متافیزیک غرب می‌پردازد، اما دست آخر متفکری برخاسته از سنت تفکر متافیزیک غربی است. در این مقاله این نکته مورد بحث و فحص قرار می‌گیرد که احمد فردید با سازه شکنی از اندیشه مارتین هایدگر و برگرفتن عناصری چون مخالفت با سوبژکتیویسم و متافیزیک غرب از اندیشه وی با توشه گیری از مبانی اسلامی و عرفانی، متن بندی جدیدی را ارایه می‌نمایدکه لب لباب آن نقد غرب به مثابه یک کل یکپارچه می‌باشد.با وجود بصیرت‌های قابل تامل در اندیشه فردید، نقدهایی نیز به اندیشه او وارد است. فردید اساساً مخالف فلسفه و هر نوع تفکر منطقی و استدلالی است و این درحالی است که در قرآن کریم جابه جا و به دفعات بر اهمیت استدلال ورزی تاکید شده است. در باب حکمت تاریخ فردید نیز تردیدهای بسیاری مطرح است. فردید مبدا تاریخ دیروز را یونان زمان افلاطون می‌داند و پرسشی که می‌توان مطرح نمود این است که آیا پیش از آن دوره، تمام بشریت دردوره امت واحده پریروزی بودند و همه یکتاپرست و بدون طبقات و به دور از هر نوع نفسانیت بودند؟! نکته دیگر اینکه تفسیر فردید از غرب زدگی و جهان شمولی و تعاریف و تفاسیر مترتب بر آن، دعاویی است که او نمی تواند براهین مقنعی را جهت اثبات مدعاهایش در این باب اقامه کند و این نقطه ضعف بزرگی در منظومه فکری او به شمارمی آید.