ویژگی‌ها و ضرورت های تدوین برنامه درسی چندفرهنگی در ایران: بررسی چالش‌ها و ارایه راهبردها

هدف این مقاله تدوین چارچوب های برنامه درسی متناسب با تنوع فرهنگی در ایران است. برنامه درسی اساساً یک سند سیاسی ـ فرهنگی و مقوله ای زمینه­ مند و حساس به فرهنگ است و در صورتی اثربخش خواهد بود که عناصر تشکیل دهنده آن با ویژگی های فرهنگی جامعه و به تبع آن با ویژگی های فرهنگی یادگیرنده سازوار و متناسب باشد. این مقاله می‌کوشد بر مبنای روش توصیفی ـ تحلیلی، ابتدا به بررسی وضعیت کنونی ایران از حیث تنوع فرهنگی و قومی پرداخته، سپس ضرورت طراحی برنامه های درسی چندفرهنگی را از دو بعد «فراملی» و «ملی» مستدل سازد. در مورد ضرورت های فراملی وجهانیِ چنین برنامه هایی، از جمله می‌توان به رویکرد «برنامه درسی چند فرهنگی» و «ضرورت های عصری» اشاره نمود. در مورد ضرورت های داخلی نیز در این مقاله به دو الزام «قوانین بالادستی» و «شرایط خاص سیاسی و جغرافیایی ایران» اشاره خواهد شد. در ادامه، ضمن تشریح اهداف برنامه درسی چندفرهنگی، چالش های تدوین چنین برنامه هایی مورد بررسی قرار خواهد گرفت. در پایان، راهبردهای عملی استقرار برنامه درسی چندفرهنگی، بر مبنای چالش های فرارو و نیز در راستای اسناد بالادستی کشور برای سیاست گذاران و برنامه ریزان نظام تعلیم و تربیت ایران پیشنهاد شده است.