فرهنگ و مهندسی فرهنگ

انسان به عنوان موجودی اجتماعی، دارای نظام فرهنگی است وتنها انسان است‌ که قادر به فرهنگ‌سازی است. فرهنگ دارای دو بعد مادی و غیرمادی است. و در معنای خاص، شامل امور غیرمادی و شناختی است. جامعه‌پذیری دارای سازوکار فراگیری است که ‌به‌ انتقال، نهادینه ‌شدن وماندگاری باورها، ارزش‌ها، هنجارها و آداب و رسوم اجتماعی یاری می‌رساند. گرچه فرهنگ موضوعی شناختی و ذهنی است و همانند امور مادی و یا عینی به راحتی نمی‌توان آن را دستکاری کرده و یا تغییر داد، اما فقدان و یا ضعف مدیریت در این حوزه می‌تواند به نوعی به از هم گسیختگی فرهنگی منجر شود. در این صورت، نهادهای متولی فرهنگ و جامعه‌پذیری فرهنگی دچار نوعی روزمرّگی می‌شوند. نتیجه طبیعی چنین وضعیتی، تعارض در عرصه فرهنگی کشور و بحران هویت اجتماعی است. نهادهای متولی فرهنگ، از طریق جامعه‌پذیری در پی نهادینه‌ کردن، حفظ و انتقال فرهنگ و باورها، ارزش‌ها و رفتارهای فرهنگی می‌باشند. در جامعه اسلامی ما، نظام جامعه‌پذیری تحت تاثیر شرایط جهانی، ملّی، مذهبی، قومی و نژادی در چهارچوب حفظ و حراست از باورها و ارزش‌ها شکل می‌پذیرد. ارزش‌ها و رفتارهای متعارض ناشی از این کانون‌های متعدد، و نیز تنوع نهادهای متولی فرهنگ و نظام جامعه‌پذیری در جامعه، زمینه ساز بحران هویت، تعارض، ارایه الگوهای نادرست و متعارض با آموزه‌های ملّی، بومی و دینی خواهد بود. از این ‌رو، مدیریت ‌فرهنگی ومهندسی‌ فرهنگ در جامعه ضرورت می‌یابد تا از طریق آن، با رویکردی علمی به بررسی عملکرد نهادهای متولی فرهنگ، کارکرد و میزان تاثیرگذاری آن‌ها در جامعه پرداخت و نیز میزان هماهنگی درونی، و سازگاری آن‌ها با هویت تاریخی، ملّی و دینی جامعه ایران را باز شناساند.