بررسی عوامل موثر بر فرهنگ مالیاتی و راهکار‌های ارتقای آن

امروزه بسیاری از کشور‌های در حال توسعه به‌منظور رسیدن به توسعه پایدار بر ظرفیت و منابع درونی تکیه کرده‌اند که مهم‌ترین این منابع درآمد‌های مالیاتی است. چگونگی مشارکت مردم در تامین درآمد‌های مالیاتی، تا حد زیادی حاصل فرهنگ مالیاتی یک جامعه است که عوامل مهمی در شکل‌گیری آن دخیل‌اند. این تحقیق در پی پاسخگویی به این سوالات است که چه عواملی بر فرهنگ مالیاتی مردم موثرند و راهکار‌ها و استراتژی‌های ارتقای این فرهنگ کدام‌اند. به‌منظور پاسخگویی به سوال اول، از روش اسنادی بهره گرفته شده و از میان 140 عنوان پژوهش مرتبط با موضوع، 48 عنوان مورد بررسی دقیق قرار گرفته و عوامل موثر بر فرهنگ مالیاتی در 4 دسته عوامل فردی، اجتماعی، سازمانی و قانونی استخراج شدند. بررسی‌ها نشان می‌دهد نقشی که قوانین و سازمان‌های مالیاتی در ایجاد فرهنگ مالیات بازی می‌کند بسیار پررنگ‌تر از از نقش مردم به‌عنوان عاملان فردی است. برای پاسخگویی به سوال دوم نیز با 13 نفر از متخصصان حوزه ارتباطات و کارشناسان اقتصادی و مالیاتی با استفاده از مصاحبه نیمه‌ساختاریافته گفتگو صورت گرفته و استراتژی‌‌ها و راهبرد‌ها در قالب سه دسته راهبرد‌های اجتماعی، سازمانی و قانونی ارائه شده است. تامین مالی کارمندان، استفاده از نیرو‌های متخصص، شفاف‌سازی و ارائه اطلاعات درباره هزینه‌کرد مالیات و ایجاد نظام جامع مالیاتی از جمله راهکار‌های سازمانی است. در بخش اجتماعی، می‌توان به تقویت ارزش‌های دینی و اخلاقی و توجه به جامعه‌پذیری نسل جدید به‌عنوان راهکار فرهنگی و استفاده از رسانه‌ها به‌عنوان راهکار تبلیغاتی اشاره نمود. وضع قوانین شفاف، ایجاد مکانیزم نظارتی دقیق و تعیین مجازات‌های موثر نیز از اهم راهکار‌های بخش قانونی است.

investigating the factors affecting the tax culture and strategies to promote it

the main purpose of this paper is to estimate the demand elasticity of cultural products and to examine the consumption behavior of urban and rural households in this commodity group. for this purpose, the dynamic almost ideal demanding system (daids) and the seemingly unrelated regression method for the period 1981-2017 were used. the results show that the homogeneity hypothesis for the group of cultural products in urban households is not confirmed, in other words, urban consumers have a monetary illusion in their consumption of selected goods, that is, rather than considering real income and real prices in their consumption decisions, they consider nominal income and nominal prices. this assumption also applies to rural households. the price elasticity of cultural products for urban and rural areas is inelastic, which means that these goods cannot be replaced and are essential. in addition, the results show that price changes of other groups have little effect on demand for cultural products. in addition, the income elasticity of cultural products for both urban and rural areas is greater than one, and so these are luxury goods; the results of estimating the elasticity of the subgroups of cultural products also show that education is necessary for the urban areas, but for the rural areas, the elasticity of the commodity is unit. income elasticity is positive for all groups in urban and rural areas, which is an increase in cultural costs if income is increased.