سیاستگذاری آموزشی و آموزش عالی در بستر سیاست‌های عمومی: از اواخر دوره قاجار تا پایان دوره پهلوی

در این جستار نخست با بازنگری نقادانه در مفهوم‌سازی‌های سیاست‌های عمومی، که به‌ویژه دربرگیرنده سیاست‌های آموزشی و آموزش عالی نیز هست، این مفاهیم، مفهوم‌سازی مجدد شده‌اند که نیازمند جستارگشایی دامنه‌دار و ژرف کتابخانه‌ای بوده است. سپس، سیاست‌ها، فرایندها و رخدادهای برجسته آموزش و آموزش عالی در دوره قاجار و پهلوی، با رویکرد بازنگری نظام‌مند و نقادانه، با استفاده از اسناد و نگاشته‌های علمی بازکاوی شده است. بر پایه یافته‌ها، به‌نظر می‌رسد سیاستمداران دوره پهلوی، به‌جای پی‌ریزی ساختار و سیاست‌های مناسب، بر اساس مطالعات علمی نظام‌مند و کنش مشارکتی بازیگران کلیدی سیستم، به‌گونه‌ای که بتواند به حل مشکلات نظام آموزشیِ در حال گسترش ایران بپردازد، بیشتر بر نهادهای دیوان‌سالار کنترل‌گر و سیاست نهادهای هم‌راستا تکیه می‌کردند که به‌گونه‌ای ناموزون و حتی فراقانونی گسترش می‌یافت. چنین وضعیتی می‌تواند بیانگر اراده تمامیت‌خواهانه و تمرکزگرایانه آن دوره در سیاست‌های آموزش عالی با رویکرد مهندسی اجتماعی باشد که سرانجام نیز چندان کامیابی نیافت.

educational and higher education policy within public policy ِ: from the qajar to the end of the pahlavi era

abstractin this article, at first, public policy concepts, including educational and higher educational policies were re-conceptualized, based on a profound and wide- spreading study. then, educational policies, process and related events in pahlavi’s epoch, based on systematic and critical review, were explored.based on findings, it sounds that pahlavi’s policy makers, instead of creating relevant structure and policies, based on scientific systematic studies and participatory acting of the system key actors, capable to resolve the expanding iranian educational system problems, they relied more heavily on bureaucratic controlling institutions which expanded irregularly and even illegally.abstractin this article, at first, public policy concepts, including educational and higher educational policies were re-conceptualized, based on a profound and wide- spreading study. then, educational policies, process and related events in pahlavi’s epoch, based on systematic and critical review, were explored.based on findings, it sounds that pahlavi’s policy makers, instead of creating relevant structure and policies, based on scientific systematic studies and participatory acting of the system key actors, capable to resolve the expanding iranian educational system problems, they relied more heavily on bureaucratic controlling institutions which expanded irregularly and even illegally.