رویکرد فازی و شبکه‌ای به سرقت ادبی

سرقت ادبی یکی از مهم‌ترین معضلات اخلاق پژوهش و در کل حرفه نویسندگی در کشور ماست. علی‌رغم اینکه آثار متعددی در زمینه سرقت ادبی وجود دارد، به گمان نگارنده، هنوز در مورد خود مفهوم سرقت ادبی، ترجمه آن و نیز نحوه تشخیص مصادیق این مفهوم نیاز به بحث و نظرورزی وجود دارد. ارائه تعریفی چندکلمه‌ای یا چند سطری از سرقت ادبی آسان‌ترین و همزمان مسئله‌دارترین کاری است که می‌توان انجام داد. در این مقاله پس از بررسی اجمالی ادبیات موضوع، در وهله نخست به تحلیل مفهوم سرقت ادبی و نقد برخی از تعاریف رایج آن خواهیم پرداخت. سپس با تفکیک پلاجیاریزم از سرقت و نقض حق مولف نشان خواهیم داد که تعبیر «سرقت ادبی» ترجمه چندان دقیقی برای پلاجیاریزم نیست و تلاش خواهیم کرد که بدیل بهتری را معرفی کنیم. پس از آن با تحلیل مولفه‌های اخلاقی این پدیده استدلال خواهیم که سرقت ادبی مفهومی فازی است و در تعیین مصادیق این مفهوم و درجات آنها شبکه‌ای از عواملِ متنی و فرامتنی نقش بازی می‌کنند. برای این کار ما هشت موقعیت را ترسیم خواهیم کرد که در آن عوامل متنی و فرامتنی در تعین مصادیق سرقت ادبی و درجات آنها اثرگذار هستند.

fuzzy and network approach to plagiarism

plagiarism is a serious problem in research ethics in particular, and in general, in entire profession of authoring in iran. despite the fact that various works have been published on plagiarism, the author of this work is of the opinion that much discussion and theorization is needed to be carried out in terms of the concept of plagiarism, its interpretation, and discerning its examples. defining plagiarism in a few words or a few lines is the simplest work one can do. after a brief literature review, this paper first analyzes the concept of plagiarism and continues with critical review of the common definitions of the word. then, making a distinction between plagiarism and theft and violating the author’s copyright, we will show how the “literary theft” is not an appropriate and precise equivalent in persian language for plagiarism, whereby we will try to present a better equivalent. analyzing ethical components of this phenomenon, we will argue that “literary theft” is a fuzzy concept and in determining examples of which and their degrees a set of textual and trans-textual factors play a role. to do this, we have pictured eight situations in which textual and trans-textual factors have a role in setting examples for plagiarism and its degrees.