مطالعه‌ ساختار کیفیت محتوای فضای مجازی ایران در افق سال 1404 با رویکرد آینده‌پژوهی

کیفیت محتوا در فضای مجازی تحت تاثیر مجموعه گسترده‏‌ای از عوامل ملی و بین‌المللی در موضوعات مختلف است. در این مقاله در چارچوب آینده‌نگاری راهبردی مکتب فرانسوی (لا پراسپکتیو) و با بهره‌گیری از نرم‌افزار تخصصی میک‌مک، ساختار محیط و عوامل موثر بر آینده کیفیت محتوا در افق ایران 1404 تحلیل شده است. بدین‌منظور روابط متقابل تعداد 51 متغیر در هفت گروه اقتصادی، سیاسی، اجتماعی، فنّاورانه، حقوقی و زیست‌محیطی و نیرو‌های کلیدی داخلی که از پویش محیط به‌دست آمده بودند شناسایی شد. ارزیابی رابطه هر متغیر بر متغیر دیگر براساس دستورالعمل، از تحلیل کیفی به مقداری کمی تبدیل شد و در نهایت ماتریسی از روابط متقابل به‌دست آمد. با بهره‌گیری از نرم‌افزار، تحلیل ساختاری در سه بخش روابط مستقیم، روابط غیرمستقیم و روابط نهفته انجام گرفت. نتایج نشان داد مهم‌ترین عوامل اثرگذار بر کیفیت محتوا به این شرح است: امکان‌های کاربران (متغیر تقویت‌کننده)، تصاویر متناقض از آینده مطلوب (متغیر ریسک)، گردش آزاد محتوا در فضای مجازی (متغیر هدف)، رابطه ایران با نظام غالب در جهان (متغیر محیطی)، شبکه‌های ارتباطی آینده و فنّاوری‌های شزان (متغیر‌های دارای اثر نهفته بسیار بالا). همچنین تعداد 16 عامل نیز در جایگاه متغیر‌های نافذ قرار گرفتند.

the study of the iranian cyber space’s content quality structure in iran’s 2025 vision through futures studies approach

a combination of several national and international factors in different fields affect the content quality of cyber space. in this paper, the structure of environment and factors affecting the future of content quality in iran’s 2025 vision are analyzed within the framework of the french school’s strategic foresight (la perspective), and, by using micmac software. for this purpose, interactions between 51 variables in seven groups (economic, political, social, technological, legal, environmental and internal key forces), which were gained through diligent search in the environment, were identified. the assessment of interaction between each couple of variables was converted from qualitative analysis to a quantitative figure and ultimately a matrix of interactions was attained. structural analysis was carried out with the help of software in three parts: direct relations, indirect relations and latent relations. the results show that the most important factors affecting the content quality are as follows: users’ facilities (reinforcing variable), contradictory pictures of the desirable future (risk variable), free circulation of content in the cyberspace (target variable), iran’s relation with the world’s hegemonic system (environmental variable), the future communication networks, and convergent technologies (nbic - nano-bio-info-cogno provinces of science and technology) (highly effective latent variables). also, 16 factors were identified as influential variables.