شناسایی Qtlهای کنترل‌کننده عملکرد و اجزای عملکرد در آفتابگردان در شرایط تنش شوری

تنش شوری ازجمله مهم‌ترین تنش های غیرزنده تهدیدکننده گیاهان است. به‌منظور بررسی تاثیر تنش شوری بر صفات عملکرد و اجزای عملکرد آفتابگردان و تجزیه ژنتیکی این صفات در رابطه باتحمل به شوری، آزمایشی به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کامل تصادفی با سه تکرار در گلدان و در فضای باز انجام گرفت. عامل‌های موردبررسی در این آزمایش شامل سطوح مختلف تنش شوری (عادی یا نرمال و تنش ناشی از 6 دسی زیمنس بر متر) و رگه (لاین)‌های خویش‌آمیخته نوترکیب آفتابگردان (102 رگه حاصل از تلاقی بین دورگه rha266 و pac2 به همراه والدین) بودند. نتایج نشان داد که اثر تنش شوری بر همه صفات موردبررسی به‌جز صفات طول دم برگ، عرض برگ، طول برگ، قطر طبق و وزن صددانه معنی دار است. تاثیر ژنوتیپ بر همه صفات موردبررسی معنی دار بود. تجزیه ژنتیکی صفات اندازه گیری‌شده با استفاده از نقشه پیوستگی تهیه‌شده با 221 نشانگر مولکولی (snp11/ssr/210) با میانگین فاصله 44/7 سانتی مورگان بین نشانگرها به روش مکان یابی فاصله ای مرکب (cim) انجام گرفت. برای صفات موردبررسی درمجموع 31 qtl شناسایی شد که 14 qtl مربوط به شرایط عادی و 17 qtl مربوط به شرایط تنش شوری بود. بیشترین مقدار r2 (درصد تغییرات فنوتیپی توجیه‌شده) (7/39درصد) مربوط به qtl شناسایی‌شده برای صفت شمار روز تا گلدهی در شرایط تنش شوری بود. چندی ازqtl های شناسایی‌شده برای صفات مختلف هم جایگاه بودند. استفاده از qtl های هم مکان موجب افزایش کارایی انتخاب به کمک نشانگر و پیشبرد برنامه های بهنژادی گیاهی می شود.