اثر غلظت و زمان محلول پاشی کود نیتروژن مکمل بر عملکرد دانه و کارایی مصرف نیتروژن در کلزا به صورت کشت دوم در اراضی شالیزاری

به منظور بررسی اثر غلظت و زمان محلول پاشی کود نیتروژن مکمل بر عملکرد دانه و کارایی مصرف نیتروژن در کلزا (هیبرید هایولا 401)، آزمایشی به صورت بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 88-1387 در موسسه تحقیقات برنج کشور در رشت اجرا گردید. دو عامل غلظت محلول‌ حاوی کود نیتروژن خالص (از منبع اوره) در دو سطح (5 و 10 در هزار) و زمان محلول‌پاشی در هفت سطح: 1) محلول‌پاشی در مرحله 6 تا 8 برگی (کدهای 06/1 تا 08/1 کدبندی سیلوستر-برادلی و میکپیس)، 2) محلول‌پاشی در مرحله ساقه رفتن (کدهای 01/2 تا 03/2)، 3) محلول‌پاشی در مرحله قبل از گلدهی (کد 9/3)،4) محلول‌پاشی در مرحله 6 تا 8 برگی + ساقه رفتن، 5) محلول‌پاشی در مرحله 6 تا 8 برگی+قبل از گلدهی، 6) محلول پاشی در مرحله ساقه رفتن + قبل از گلدهی، 7) محلول ‌پاشی در مرحله 6 تا 8 برگی+ساقه رفتن+قبل از گلدهی، همراه با دو تیمار شاهد، بدون مصرف کود نیتروژن و کوددهی متداول خاکی به صورت در زمان کاشت، در زمان ساقه رفتن و قبل از گلدهی به میزان 180 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار منظور شدند. صفات گیاهی مورد ارزیابی شامل عملکرد دانه، میزان روغن، کارایی زراعی نیتروژن، کارایی مصرف نیتروژن، بازیافت ظاهری، کارایی فیزیولوژیک نیتروژن، شاخص برداشت نیتروژن، کارایی جذب نیتروژن و کارایی استفاده از نیتروژن بودند. نتایج نشان داد که بین غلظت های محلول‌پاشی و زمان های مصرف نیتروژن از نظر صفات مورد مطالعه اختلاف معنی داری وجود داشت. محلول پاشی با غلظت 10 در هزار در مرحله ساقه رفتن + قبل از گلدهی بیشترین عملکرد دانه (7/4221 کیلوگرم در هکتار)، بالاترین کارایی زراعی (94/17 کیلوگرم بر کیلوگرم)، کارایی مصرف نیتروژن (45/23 کیلوگرم بر کیلوگرم) و شاخص برداشت نیتروژن (39/77 درصد) را دارا بود. محلول پاشی در غلظت 10 در هزار در هر سه مرحله، بیشترین بازیافت ظاهری و کارایی جذب نیتروژن را (به ترتیب با میانگین 71/70 درصد و 12/87 کیلوگرم بر کیلوگرم) داشتند. براساس نتایج این آزمایش به نظر می‌رسد که محلول‌پاشی کود نیتروژن مکمل در مراحل ساقه رفتن و گلدهی کلزا باعث تامین نیاز کودی و کمک به افزایش محصول و کارآیی مصرف کود نیتروژن در این گیاه می‌شود.